1, Axborot va uning xususiyatlari haqida malumot ehm turlari va ularning imkoniyatlari

120. Operasion sistema (OS) nima? Operatsion tizim (OT) -bu kompyuter bilan foydalanuvchi o’rtasida muloqotni o’rnatuvchi, kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurilmalarini hamda dasturlar ishini boshqaruvchi sistemaviy dasturdir. Bu dasturlar kompyuter ishga qo’shilishi bilan kompyuter xotirasiga yuklanadi. Hamma dasturlar shu operatsion tizimning imkoniyatlaridan foydalanadi va shuning uchun ular faqat shu dastur orqali ishga tushadi. OT lar quyidagi omillar bo‘yicha tasniflanadi:
1) bir vaqtda ishlaydigan foydalanuvchilar (bir foydalanuvchili, ko‘p foydalanuvchili); 2) tizim boshqaruvi ostida bir vaqtda bajariluvchi jarayonlar (bir vazifali, ko‘p vazifali); 3) qo‘llab-quvvatlovchi jarayonlar (bir protsessorli, ko‘p protsessorli); 4) OT kodi razryadligi (8 razryadli, 16 razryadli , 32 razryadli, 64 razryadli); 5) interfeys turi (buyruq va ob’ektli - yo‘naltirilgan (grafik) ligiga ko‘ra); 5) zahiralardan foydalanish turi (tarmoqli, lokal).
121. WINDOWS da necha xil oyna mavjud? Barcha oynalarni ikki asosiy turga bo'lish mumkin: o'zgaruvchan va o'zgarmas kattalik bilan. Windows oynasi o'zgarmaydigan hajmiga ega bo'lishi mumkin. O'zgarmas kattaligi asosan hujjat oynalari, xabarlar va maslahatlar uchun ishlatiladi. Asosiy turlari orasida quyidagilar mavjud:

• 
  Dastur oynalari;
  
• 
  Hujjatlar Windows;
  
• 
  Suhbat qutilari;
  
• 
  Kontekst menyuslari Windows;
  
• 
  Pop-up derazalar.
  

122. Pusk tugmasi …………………... da joylashgan? Kompyuterda Windows operatsion tizim ustidan va uning yordamida kompyuter va uning qurilmalar ustidan biror bir amal bajarmoqchi bo’lsangiz, siz ПУСК menyusidan foydalanishingiz mumkin. Pusk tugmasini sichqonchaning chap tugmasi bilan bossangiz WINDOWS ning menyusi ochiladi. Bu menyu 8 bo’limdan iborat:
1) ПРОГРАММЫ bo’limi yordamida sizning kompyuteringizga urnatilagn dasturlar ro’yxatini ko’rishimiz va ularni ishga tushirishimiz mumkin
2) ДОКУМЕНТЫ bo’limi yordamida siz tomoningizdan oxirgi ishlatilgan doqumentlar (mant, rasm, musika va boshqa fayllar) ro’yxatini ko’rishimiz va ularni qayta ishga tushirishingiz mumkin
3) НАСТРОЙКА bo’limi yordamida Windows dasturning ishlash holatlarini va kompyuter qurilmalar xususiyatlarini o’zgartirish va sozlashimiz mumkin
4) НАЙТИ bo’limi yordamida fayl. Papka yoki tarmoqdagi kompyuterni qidirishimiz mumkin
5) СПРАВКА buyruq yordamida Windowsda ishlash jarayonida paydo bo’lgan savollar va ularga javoblar to’plamini ko’rishimiz mumkin
6) ВЫПОЛНИТЬ buyrug’i yordamida har xil dasturlarni yoki buyruqlarni bajarishimiz mumkin
7) ЗАВЕРШЕНИЕСЕАНСА buyrug’i yordamida foydalanuvchining ishlash seansini tugatishimiz va yangisini boshlashimiz mumkin
8) ЗАВЕРШЕНИЕРАБОТЫ buyrug’i yordamida kompyuter ishini tugatib o’chirishimiz mumkin. Agar paydo bo’lgan oynada Перезагрузить bayroqchani tanlab OQ tugmasini bossak u holda kompyuter uchirib qayta yoqiladi. Agar esa Priostanovit bayroqchani tanlab OK tugmasini bossak u holda kompyuter ishini tuxtatib turadi. Agar esa Выключить компьютер bayroqchani tanlab OK tugmasini bossak kompyuter uchiriladi. Kompyuterni o’chirishdan avval hамма ochik oynalar va ishlab turgan dasturlarni berkitishimiz kerak, chunki kompyuter ular ichidagi ma‘lumotlarni saqlab qo’yishi kerak.