Slayd jumisi
Tapsirg'an : Duysenbaeva G.
Qabillag'an :
Tema: Elementar azottin tiykarg'i qa'seyetleri ham baylanis usillari.
Berdaq atindagi QMU ximiya- texnologiya fakulteti
4 b ximiya texnologiya topari studenti
Duysenbaeva Gozzaldiń
Joba :
1. Azot birikpeleriniń áhmiyeti.
2. Azot sanaatı shiykizatlari.
3. Azottiń aylanıwı.
4. Azottiń fizikalıq-ximiyalıq qásiyetleri.
5. Elementar azottiń bólew usılları.
Olar xalıq xojalıǵında keń qollanıladı. Awıl xojalıǵında suyıq ammiak, karbamid hám basqalar mineral tógin retinde nitrat kislotası, gaz jaǵdayındaǵı ammiak, qorǵawda, meditsinada, neft anaatında, metallurgiya sanaatında isletiledi. Azottiń birikpeleri úsh qıylı formada bolıwı múmkin: Ammoniy formasında -ammoniy sulfati (NH4)2 SO4,ammoniy nitratı NH4 NO3 hám t.b.
2. Amid formasında -kaltsiy tsianamidi CaSN2, karbamid SO (NH2) 2 hám x. k.
3. Nitrat formasında -natriy nitratı NaNO3, kaliy nitratı KNO3 hám x. k.
Azotning shiyki onimleri retinde aldin atmosfera hawasın kórsetiw
múmkin bolıp tabıladı. Atmosfera hawası tiykarınan azot hám kislorodtan ibarat esaplanadi.
Qurǵaqlay hawa quramı : N2 - 78, 09 %, O2 - 20, 95 %, Ar - 0, 93 %, CO2 - 0, 03 %. Qalǵanları neon, geliy, kripton, N2, azanlardan ibarat esaplanadi. Bul qurǵaqlay hawanıń quramı. Tábiyaatda bolsa hár qaysı geologik jerde jıldıń mawsimine qaray, málim muǵdarda suw puwi boladı.
Elementar azottiń dúnyadaǵı hawa quramındaǵı rezervi 4, 1015 t ga teń;
Insaniyat elementar azotni ózlestira almaydı, sebebi azot inert bolıp tabıladı. Sol sebepli tábiyaatda hár túrlı usıllar menen elementar azot baylanısqan azot jaǵdayǵa aylantırıladı. Olardı ósimlik dúnyası tutınıw etedi, olardı bolsa haywanat dúnyası tutınıw etedi,
nátiyjede insanlar ushın kerek bolǵan belok payda boladı. Málim bolıwısha, insan kúnine 100 g ge belok tutınıw qilmog'i kerek. Onıń quramında 16 g azot boladı.
Elementar azottiń baylanis uzinliqlari. Olar túrli bolıp tabıladı.
1) Biologiyalıq usıl.
2) Texnikalıq usıl.
Biologiyalıq usılǵa tiykarınan dukkakli ósimlikler (no'hat, mosh, lobıya ) dıń túbirlerinde jaylasqan mikroorganizm yamasa azot bakteriyaları arqalı elementar azotni baylanısqan azotga ótkeriw procesine aytıladı. Biologiyalıq usıl menen júdá kem mikdorda boglangan azot birikpeleri payda
boladı. Mısalı : 1 gektar orında 50 kg átirapında biologiyalıq usıl menen boglangan azot payda boladı. Biraq bul júdá xam kem mikdorda bulib, usib bara. tgan xalk xujaligini baylanisqan azot birikpelerinde bulgan talabın kondira almaydı. Sol sebepli ámeliyatda tiykarınan
texnikalıq usıl keń qollaniladi
1.Амелин.А.Г.Яшке Е.В.Производство серной кислоты, М. Высшая школа. 1980. 245с.
2. Bасильев Б.Т.Отвагина М.И. Технология серной кислоты, М. Химия; 1985. 386с.
3.Справочник сернокислотчика (Под.ред.К.М. Малина), 2-ое изд. М. Химия 1971. 746с.
4.Каримов И.А. Узбекистон: Миллий мустакиллик, иктисодиет,сиесат,мафкура. Т.1- Т.:
«Узбекистон».1996.-348 б.
5.Атрошенко В.И.,Алексеев А.М.,Засорин А.П. и др. Технология связанного азота. Киев,
Высшая школа 1985. 327с.
Paydalanilģan ádebiyatlar
Diqqatlarińiz ushin rahmet!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |
