Bellashuv.uz
26-bilet
1. Rezistorlar. Reostatlar. Potensiometr.
2. Maxsus nisbiylik nazariyasi asoslari. Tezliklarni qo‘shishning relyativistik
qonuni.
Maxsus nisbiylik nazariyasi 1905-yilda A. Eynshteyn tomonidan
yaratilgan bo‗lib, u fazo va vaqt to‗g‗risidagi eski klassik tasavvurlar o‗rniga
kelgan yangi ta‘limotdir.
Ma‘lumki, mexanika – Nyuton mexanikasi bo‗lib, jismlarning harakati
kichik tezliklarda, ya‘ni <<
c (
c ≈ 3 · 108 m/s) hollarda o‗rganiladi. Bunda
barcha sanoq sistemalarida yagona vaqt yoki vaqt sanog‗i qabul qilinadi.
Klassik mexanikada Galileyning nisbiylik tamoyili asos qilib olingan, ya‘ni
dinamika qonunlari barcha inersial sanoq sistemalarida bir xilda bajariladi.
Galiley almashtirishlarining mohiyatini eslaylik. U ikkita
bir-biriga
nisbatan tezlik bilan harakatlanayotgan
K va
K' inersial sanoq sistemalariga
nisbatan harakatlanayotgan jismning koordinatalar va
tezliklarini hisoblashga
imkon beradi.
Hususiy holda
K' sanoq sistemasi
K sanoq sistemasining
X o‗qi bo‗ylab
harakat qilsin (5.1-rasm). U holda qo‗zg‗almas sanoq sistemasi
K ga
nisbatan
Galiley almashtirishlari quyidagi ko‗rinishda bo‗ladi:
3. 2 kg massali jismni 25°C dan 500°C gacha qizdirish uchun 427,5 kJ issiqlik
sarflandi. Bu jism qanday moddadan tayyorlangan?
Ber:
t
1
=25°C
t
2
Do'stlaringiz bilan baham: