1-bob. O„zbek tilida qo„shma gap haqidagi sintaktik nazariyalar 1-§. O„zbek tilida qo„shma gaplarning o„rganilish tarixi

14

1-§. Maktabda qo‘shma gaplarni o‘qitish


Qo’shma gaplar, qismlarining o’zaro birikish usuli va simantik munosabatiga
ko’ra uch xil bo’ladi.1.Bog„langan qo„shma gap; 2.Ergash qo’shma gap; 3.Bog’lovchisiz qo’shma gap. Qiyoslang: Istedod hamisha xar xil bo’ladi, iste’dodsizlar esa hamma joyda bir xil. (E.Vohidov) Shuni aytmoqchimizki, odam hamma vaqt bilimga tashna bo’lishi shart. Fan хalqqa suv-havodek zarur, uni taraqqiy etirmagan mamlakat, shubhasiz, mustamlakaga aylanadi. Keltirilgan misollarni birinchisi bog’langan qo’shma gap bo’lib, uning
kismlari esa yordamchisi vositasida o’zaro teng bog’langan; ikkinchisi ergashgan qo’shma gap bo’lib, uning qismlari -ki aniklov bog’lovchisi orqali ikkinchi qismini birinchi qismga tobelik yo’li bilan bog’lagan; Uchinchi gap bog’lovchisiz qo„shma
gap bo„lib, uning qismlari o„zaro hech qanday bog’lovchi vositalarsiz faqat ohang
orqali birikkan.