1-боб. ЎСимликлар ва улардан озуқа маҳсулотлари олиш, арид ҳудудларни ўзлаштиришда биологик препаратлардан фойдаланиш, тупроқлар тавсифи. ҚОвулдан озуқа махсулотлари тайёрлаш асослари ва ачитқилар етиштириш


Ковулларнинг фойдали хусусиятлари ва калорняси


Download 45.56 Kb.
bet6/8
Sana08.03.2023
Hajmi45.56 Kb.
#1253010
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
shohrux(1)

Ковулларнинг фойдали хусусиятлари ва калорняси: Ковулниинг хуштаъмлиги жанубий мамлакатлар ахолиси орасида муносиб урин эгаллаган ва бизнинг мамлакатимизда бу махсулот якинда пайдо булган булса хам, тез оммавийлашокда. Ковул узгача таьм билан бирга соглик учун жуда фойдали. яъни у огрик колдирши. антисептик, кон суюлтириш. шамоллашга карши, пешоб хайдаш булиб, уиннг фойдали хусусиятлари таркибидаги моддаларга боглик. Усимлик гунчалари клетчатка, ёг ва оксилдан иборат [39; 26-6, 153; 2-6].
Ковул уруги таркибида 36 % ёг моддаси бор. Ковул усимлигини фойдали хусуиитлари куп булиши билан бирга калорияси жуда паст булиб, уларни овкатга бемалол ишлатши мумкин. Ковул усимлигини калорияси 23 килокалорияни ташкил этади. Аммо.ковул усимлигини кам калориялиги ва кимматли моддаларга бойлиги натрий элементининг жуда юкори концентрацияда булиши билан бнроз уйлантиради. Бу элементиннг жуда куп 32 истеъмол килиш инсон соглигига зарар булиб, бу зараринкетказиш учун ковул махсулотлари ишлатишдан аввал сувда ивитиб куйилади. Ковул меваларини зайтун ёгига ивитилса унингг фойдали хусусиятлари янада ортади. Ёгда консерваланган ковуллар калорияси амалда шундок сакланади. хатто шу холатда хам улар диетик хисобланади. Консерваланган ковул таркиби куйидагича: оксил 2-3%. ёг 0,9 %, улеводлар 1,7%.
Ковул мевасидан фойдалаинш ва истеьмол кнлиш: Кадим замонлардан бу усимликни яраларини даволашда. тиш, юрак ва бош огрикларни даволашда фоидаланилади. Бунинг учун ковулви турли кисмларидан (гул, илдиз, барг. мева) дамламалар танёрланган. Ковулниинг фойдали хусусияти унинг купли шамоллашга каршилиги ва огрик колдириш хусусиятидадир, шу сабабли уни турли касалликларга карши курашда ишлатишган. Шундай килиб.ковулии истемолда доимий ишлатиш ревматик огрикларин колдиршнга ёрдам берган. Шунингдек, уни бошка касаликларда куллаш тавсия этилади: метериозм, букок касалликларн. Стоматология (милк ва тиш касалликлари), юрак кон томири касалликлари ва бошкалар[39; 15-6. 95; 385-5]
Халк табобатида ковул усимлигини кадим замонлардан бери фаол ишлатилинади. Усимликнинг барча кисмлари куйндагн касалликларни даволашда ишлатилади: гииертония, кичима, сарик касаллиги. невроз, бруцелёз ва бошкалар[151; 1-6,152; 1-6]. Кадимги араблар ковул илдизи ёрдамида турли аллергик ва ревматизм касалликлари даволашган. Ковулиинг очилмаган гунчалари питтаха очишга "стимулятор” хисобланади. Хозирги даврда фармацевтика саноати ковул усимлигидан турли доривор препаратлар олишда ишлатилади [39; 40-6, 106; 289-290-6].
Шундай килиб. ковул усимликлари куйидаги фармакологий препаратлар гурухини тайёрлашда фойдаланилади: тинчлантирувчи пешоб хайдовчи. антисептик ва ут хайдовчи хусусиятларга эта.
Кулинарияда бу усимликиннг очилмаган гунчалари шунингдек ёш новдалари ишлатилади 148; 316-6], лекин асосан уларни тугри танлаш, тузлаш ёки маринадлаш керак [139;5381-б]. Ковулии уксусда маринадлаш жараёнида ва унга горчитса ёги кушилганида косил булган таъм жуда ажойиб булиб уни тенги йукдир. Маринад таъсирида ок доглар косил булади. -бу рутин кристадлариднр. яъни витамин РР [ 73; 592-6. 85; 83-6, 115; 79-6].
Пишган ковул меваларини ейиш мумкин, лекин одатда уни маринадини истеъмол килинади. Ковуллар купчилик халклар таомининг асоси булагидан биридир. Ёркин рангли. аччик - шуртак ковул турли салат, пицца, соус, гушт ва баликли таомларни безайди [132; 595-6].
Ковулиинг куритилган барглари курук пишлок тайёрлашда ишлатилади. чуктирувчи, буриштирувчи фермент уринга ачитки сифатида ишлатилади [122:377-6, 123:237-6].

Download 45.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling