1-bob. Xronologfya vaot to‘G*risii>agi fan 1-mavtu

Mirzo Ulug‘bek. Mirzo Ulug'bek «Ziji Ko'ragoniy» asarida vaqtni hisoblash masalalariga to‘xtalib o'tgan. Olim vİl hisobining sharq halqlari qabul qilgan usııllarini bayon etib. «yunori, malikiy. xitoy va uyg‘ur cralari» hamda ular orasidagi farq, mazkur eralardagi bayram kunlari to'g'risida batafsıl ma’İumot beradi. Hjjriv-qamariy kalendardagi arab davriyligi. yil boshi va oy madhallarini aniqlash jadvallarini va formulalarini ko'rsatib o’tadi.
Yevropada Mirzo Ulug'bek va Kasiriddin Tusiyning yulduzlar jadvali katologi 1648-yilda Oksford universiteti astronomi Jon Grivas tomonidan nashrga tayyorlangan. 1650-yi 1da Mirzo Ulug'bek asarlarining xronologiyaga oid ma’lumoîiari, Sharq xalqlarida yil hisobi, kalendarlarga doir qismlari nashr eti ladi. Mirzo Ulug'bekning yulduzlar katalogi 1665-yi 1da Tomas Xayd tomonidan lotîn va fors tillarida nashr qilinadi. i853-yiIda Mirzo Ulug'beknİng bu jadvallarga bergan to'liq muqaddimasini Sedillot tarjimasi bilan nashr etilgan.
S aval va topshiriqlar

1. 
   Tarixiy va astronomik xronologiya haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   0"rta üsiyoda olib borilgan xronologiyaga oid tadqîqotlar haqida ma’lumot bering.
   
3. 
   Xronologiyaga oid manbalar haqida ma'lumot bering.
   

2-mavzu. Vaqtning dastlabki o'ichov birliklari
Reja:

1. 
   Hafta va uning turlari.
   
2. 
   Sutka va uning dastlabki shakllari.
   
3. 
   Soat tushunchasi. Dastlabki soatlar,
   

Vaqtning eng inuhim xususiyatlaridan biri uning bir tomonlama. ya’ni olg^!a. kelajak tomonga yurishidir, Matematiklar ta'biri bilan aytganda, manfty vaqt yo'q va bodishi mumkin ham entas. Vaqtni odchash uchun soat. minut. sekund. sutka. hafta, oy va y il birliklari. Olingan va butun dunyo mamlakatlarida bir xil qabul qilingan. Aniq vaqtning asosiy manbayi - astronomik kuzatishlardir. Ular m axs us asboblar yordamida yulduzlarni kuzatib, anlq vaqtni (sekundning mingdan bir ulushlari aniqlîgida) topadilar.