1. Buddizm tarixi va uning ta’limoti haqida

REJA:
Kirish

1. Buddizm tarixi va uning ta’limoti haqida.
2. Buddizm dinining O‘rta Osiyoga tarqalishi va undagi o‘rni.
3. Buddizimning O‘zbekiston tarixidagi ahamiyati va mahalliy markazlari.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati





KIRISH
Buddizm, dunyodagi dinlar orasida eng qadimiy va ko‘p tarqalgan dinlardan biri hisoblanadi. Mill.avv.VI-V asrlarda Hindistonda vujudga kelgan. Bu dinga etiqod qiluvchilar, asosan, Janubiy, Janubiy-Sharqiy va Sharqiy Osiyo mamlakatlari: Shri-Lanka, Hindiston, Nepal, Butan, Xitoy, Singapur hamda qisman Yevropa va Amerika qit’alarida, Rosiya Federatsiyasining Tuva, Buryatiya respublikalarida istiqomat qiladilar.Bugungi kunga kelib etiqod qiluvchilar soni taxminan 700 mln atrofida bo’lib, ulardan 1mln ga yaqini rohiblardr. Buddizm bundan 2500 yildan avvalroq Hindistonda diniy-falsafiy talimot sifatida vujudga kelib, unda ko’plab diniy manbalar va diniy yo’nalishlar mavjud. Buddizm dining asoschisining shaxsi. Buddizm tarixi tadqiqitchilari mavjud manbalar asosida bu oqim asoscisi real tarixiy shaxs ekanligini takidlaydilar. Bu talimot tug’risida xabar beruvchi adabiyotlarda u Sitxartxa Gautama (Gotama), shakyamuni, budda, tadxagata, djina, bxagavan, kabi ismlar bilan zikr etiladi.
O‘rta osiyoda buddizm tarixini o‘rganish buyicha tadqiqotchilardan L.I.Albaum, R.CH.Bagchi, V.V.Bartold, T.V.Balyaeva, A.N.Bernshtam, V.A.Bulatova, V.P.Vasilev, B.V.Veymarn, A.N.Zelenskiy E.P.Denisov, M.E.Masson, E.V.Retveladze, B.Y.Staviskiy, A.S.Strelkov, B.A.Turg’unov, Z.I.Usmonova, V.B.Henning, V.A.Shishkin kabi O’zbekistonlik va chet ellik arxeolog olimlar izlanishlar olib borganlar.
Ayritom. U termizdan 17 km masofada, Termizdan Pomiroldi ulkalariga ketaverishda, Amudaryoning qadimiy kechuvi yaqini-da, tik qirg‘oqning ung tomonida joylashgan. Fayoztepa toshkentlik arxeolog L.I.Albaum Qoratepa sharqidan 80-m narida Fayoztepa ibodatxonasini majmuani ocdi. Qazish ishlari 1963-yilda boshlangan edi. Fayoztepa binosining rejasi tug’ri turtburchakdan iborat alohida turgan stupa shakliga ega. Quva 1957-yilda Farg’ona vodiysidagi Quva shahri vayronalarida arxitektura va haykaltaroshnikning ajoyib namunasi bo’lgan.

1.