1. Don jamoa va davlat xujaliklaridan kabul kilish

1. Don jamoa va davlat xujaliklaridan kabul kilish.
Yangi xosil kabul kilishdan oldin donni kabul kilish, ishlov berish va saklashning texnologik sxemasi aniklanadi.
Bosh muxandis va don saklash xujaligining mudiri bilan bir­galikda ICHTL boshligi kabul kompaniyasi davrida donni kabul ki­lish, ishlov berish va joylashtirish rejasini tuzishadi. Don partiya­lari ekin turi va tiplari buyicha tuziladi; bir ekinga tegishli donlar esa kichik tip va sinflarga bulinadi.
Bugdoy don partiyalari tuzilganda esa kuchli va kimmatli navlar aloxida ajratiladi. Barcha ekin don partiyalari namlik va ifloslik xolati buyicha shakllanadi. Bunda kuruk (W<14), urta kuruk (W= 14,5-15%) aloxida bir partiya kilib tuziladi. Shuning­dek, nam don (W= 15,5-17 %) aloxida, xul don (W= 17-22 %) alo­xida partiya kilib, uta xul don (W>22 %) aloxida ajratib olina­di. Shu bilan birga don partiyalari ifloslanganlik buyicha xam aj­ratiladi. Bunda toza don-ifloslantiruvchi aralashmalar mikdori 1 % gacha , urta toza don- ifloslantiruvchi aralashmalar mikdori 1-3 %, iflos don-ifloslantiruvchi aralashmalar mikdori 3 % dan yukori bulgan xolatlar uchun kayd kilinishi kerak. Kuruk, urta kuruk, toza va urta toza don partiyalari ishlov berilmasdan saklashga yuboriladi. Kolgan don partiyalari esa tozalanib, kuritilib, sung saklashga yuboriladi.
Don partiyalarini tugri shakllantirish va yukori texnologik xususiyatlarga ega bulgan donlarni ajratib olish maksadida xosil daladalik vaktida oldindan tekshirib utkaziladi. Bunda komissiya tuzilib, komissiya tarkibiga laboratoriya vakili xam kiritiladi. Kattik va kuchli bugdoy donidan 1 kg mikdorda urta namuna olinib laboratoriyaga tekshirish uchun yuboriladi.


2. Kabul kilingan don ustida olib boriladigan xisoblar
Jamoa va davlat xujaliklaridan davlatga kabul kilingan don ustida xisob yuritilganda bazis va cheklangan konditsiyalar, shu­ningdek sotib olish narxi xisobga olinadi.
Bazis konditsiyasi - donning jamoa va davlat xujaliklari to­monidan topshirilayotgandagi sifat darajasi, kaysiki unga sotib olish narxi boglab xisoblanadi.
Cheklangan konditsiya - donni davlatga sotishda yul kuyiladigan eng kuyi sifat normasi. Agar donning sifat kursatkichlari chegaraviy konditsiyadan past bulsa, bunday don partiyalari DKKK ga kabul kilinmaydi.
Kabul kilingan don sifati bazis kursatkichlariga tugri kel­sa, korxona don topshiruvchiga kg ni kg ga xisoblab sotib olish narxida pul tulaydi. Agar don massasining namlik va iflosligi buyicha sifat kursatkichlari bazis konditsiyasidan fark kilsa, unda natural kushimcha va chegirish mikdorlari kiritiladi. Boshka sifat kursatkichlari bazis konditsiyasidan fark kilganda pullik kushimcha va chegirish mikdorlari kiritiladi.
Donning xisobga olingan massasi (zachetnaya massa) deb natu­ral kushimcha yoki chegirish mikdoriga oshirilgan yoki kamaytirilgan fizikaviy massaga aytiladi.