1. Egri chiziqli harakatda tezki va tezlanish Aylanma harakat kinematikasi

 , (1.1) 

 

bunda, 

S - bosib o’tilgan yo’l, t – vaqt.

 

Odatda, fizikada 

tezlik deganda moddiy nuqtaning traektoriya bo’ylab ko’chish tezligini 

va  har  bir  momentdagi  nuqtaning  harakat yo’nalishini  xarakterlovchi  fizik  kattalik 

tushuniladi. 

SHu sababli 

traektoriyaning har  bir nuqtasi uchun 

oniy tezlik tushunchasi 

kiritilgan. Oniy tezlikni topish uchun 

x, u koordinata o’qlari tekisligida biror harakatning 

traektoriyasini  quramiz  va  bu  traektoriyaning  cheksiz  kichik  biror 

dl qismiga  mos 

bo’lgan 

ds ko’chishni  ajratib,  unga  koordinata  boshidan r

1

 va 

r

2 

radius-vektorlarni 

o’tkazamiz.  Endi 

ds ko’chishni  shu  ko’chish  sodir  bo’lgan dt vaqt  oralig’iga  bo’lib, 

traektoriyaning shu nuqtasi uchun oniy tezlikni topamiz. 

 

 

. (1.2) 

 

Bu yerda ,