1. Egri chiziqli harakatda tezki va tezlanish Aylanma harakat kinematikasi

V — oniy tezlik, ds — cheksiz kichik ko’chish, dt — vaqt oralig’i. Demak, 

tezlik moddiy nuqtaning radius- vektoridan vaqt bo’yicha olingan hosilasiga teng ekan. 

Tezlik 

V traektoriyaga urinma bo’ylab yo’nalgan bo’ladi. Xalqaro Birliklar 

Sistemasi da tezlik birligi m/s, SGS sistemada sm/s. YAna tezlik 

amaliyotda 

km/soat birlikda ham o’lchanadi. 

 

Moddiy nuqtaning tezligi vaqtning funksiyasidir. SHu sababli tezlikdan vaqt bo’yicha 

olingan hosila 

tezlanish ni beradi: 

 

 .

 

(1.3)

 

Tezlanish ham vektor kattalikdir. Tezlanishning XBS dagi birligi 

m/s

2

. 

---

 

 

Endi egri 

chiziqli harakatda tezlik va 

tezlanishni ko’ramiz. Egri chiziqli harakatda tezlik 

vektori ham qiymat bo’yicha, ham yo’nalish bo’yicha o’zgarib turadi. SHu sababli 

tezlanish harakat yo’nalishi bilan bir xil bo’lmaydi. Tezlanish 

W vektorini egri chiziqli 

harakatda ikki o’zaro perpendikulyar tashqil etuvchilarga ajratish 

mumkin: