1-Економетрик моделлаштириш Режа: Иқтисодиётда моделлаштириш асослари

Бироқ, иккинчи томондан, моделларни ўрганишдан олинган хулосаларни ҳақиқий объектларга ҳам қўллаш лозим, демак, модел ўрганилаётган ҳақиқий объектнинг муҳим томонларини акс еттириши керак.

• Бироқ, иккинчи томондан, моделларни ўрганишдан олинган хулосаларни ҳақиқий объектларга ҳам қўллаш лозим, демак, модел ўрганилаётган ҳақиқий объектнинг муҳим томонларини акс еттириши керак.
• Моделлаштириш деганда моделларни қуриш, ўрганиш ва қўллаш жараёни тушунилади. Моделлаштириш жараёни қуйидаги уч елементни ўз ичига олади:
• субъект (тадқиқотчи);
• тадқиқот объекти;
• ўрганувчи субъект билан ўрганилаётган объектнинг муносабатларини воситаловчи модел.

Турли иқтисодий ҳодисаларни ўрганиш учун уларнинг економетрик моделлар деб аталувчи соддалаштирилган формал тасвирларидан фойдаланилади. Истеъмол танлови моделлари, фирма моделлари, иқтисодий ўсиш моделлари, товар ва молия бозорларидаги мувозанат моделлари ва бошқа кўп моделлар иқтисодий моделларга мисол бўлади.

• Турли иқтисодий ҳодисаларни ўрганиш учун уларнинг економетрик моделлар деб аталувчи соддалаштирилган формал тасвирларидан фойдаланилади. Истеъмол танлови моделлари, фирма моделлари, иқтисодий ўсиш моделлари, товар ва молия бозорларидаги мувозанат моделлари ва бошқа кўп моделлар иқтисодий моделларга мисол бўлади.
• Економетрик модел — бу иқтисодий объектлар ёки жараёнларни таҳлил қилиш ёки бошқариш мақсадида уларнинг математик тасвирланиши, яъни иқтисодий масаланинг математик ёзуви. Иқтисодий объектнинг математик модели — бу унинг функциялар, тенгламалар, тенгсизликлар, мантиқий муносабатлар, графиклар мажмуаси кўринишидаги акс еттирилиши.

Економетрик моделлларни амалиётда қўллаш усуллари економетрик усуллар деб аталади. Економетрик усуллар (ЕМУ) иқтисодиётни ўрганиш учун бирлаштирилган иқтисодий ва математик фанларнинг уюшмасидир. Бу тушунча фанга ХХ асрнинг 60-йилларида академик В.С.Немчинов томонидан киритилган. ЕМУ иқтисодиёт, математика ва кибернетиканинг туташишида ҳосил бўлди. Елементларидан бири иқтисодий-математик усуллар бўлган қарорларни қабул қилиш тизими ижодий ёндашувни талаб етувчи хўжалик муаммоларининг тўла циклини қамраб олиши керак.

• Економетрик моделлларни амалиётда қўллаш усуллари економетрик усуллар деб аталади. Економетрик усуллар (ЕМУ) иқтисодиётни ўрганиш учун бирлаштирилган иқтисодий ва математик фанларнинг уюшмасидир. Бу тушунча фанга ХХ асрнинг 60-йилларида академик В.С.Немчинов томонидан киритилган. ЕМУ иқтисодиёт, математика ва кибернетиканинг туташишида ҳосил бўлди. Елементларидан бири иқтисодий-математик усуллар бўлган қарорларни қабул қилиш тизими ижодий ёндашувни талаб етувчи хўжалик муаммоларининг тўла циклини қамраб олиши керак.