Дифракция (ёруғликни корпускуляр табиатидан келиб чиқсак) – ёруғлик нурининг унинг тарқалиш йўналишидаги тирқич ёки тўсиқдан ўтишдаги тўғри чизиқли тарқалиш қонунидан четга чиқиш ҳодисасига айтилади. Дифракция (ёруғликни корпускуляр табиатидан келиб чиқсак) – ёруғлик нурининг унинг тарқалиш йўналишидаги тирқич ёки тўсиқдан ўтишдаги тўғри чизиқли тарқалиш қонунидан четга чиқиш ҳодисасига айтилади. Дифракция (ёруғликни электромагнит тўлқин табиатидан келиб чиқсак)- электромагнит тўлқиннинг маълум ўлчамликка эга бўлган тирқич ёки тўсиқдан айланиб ўтиш ҳодисасига айтилади. Дифракция ҳодисасини физик асоси биринчи бўлиб Гюгенс томонидан (математик ифодасиз) яратилган. 2.Дифракция ҳодисасини тасаввур қилишда 2.Дифракция ҳодисасини тасаввур қилишда Гюгенс принципи - Ёруғлик нури йўлига маълум бир ўлчамликдаги тўсиқ ёки тирқич қўйилса ёруғлик нури унга урилади ва бу нуқта иккиламчи тўлқин фронтини ҳосил қилади. Электромагнит тўлқин фронтини тўсиқдан айланиб ўтиши ҳисобига тўсиқ ёки тирқичдан кейин энергия қайта тақсимланади. Унинг натижасида амплитуданинг (интенсивликнинг) максимум ва минимуми кузатилади. Гюгенс принципи ёрдамида дифракция ҳодисаси қонуниятларини тўла тушунтирб бўлмайди. Чунки дифракцион манзаранинг асосий хоссаларини характерловчи катталик ҳисобланган амплитудани математик ҳисоблашлари баён этилмаган. Лекин ғоя тўғри! Гюгенс принципи ёрдамида дифракция ҳодисаси қонуниятларини тўла тушунтирб бўлмайди. Чунки дифракцион манзаранинг асосий хоссаларини характерловчи катталик ҳисобланган амплитудани математик ҳисоблашлари баён этилмаган. Лекин ғоя тўғри! Френель Гюгенс приципини инкор қилмасдан, уни ривожлантирган ҳолда дифракцион манзара кузатилган иккиламчи тўлқинларнинг фазонинг ихтиёрий нуқтасида аниқлаш усулини ишлаб чиқди. Фараз қилайлик, манбадан тарқалаётган тўлқинларнинг ихтиёрий бирортасининг юзаси бўлсин (3-расм).
Do'stlaringiz bilan baham: |
