1. Fizika tarixi fanining predmeti, vazifalari va tadqiqot usullari

1. Fizika tarixi fanining predmeti, vazifalari va tadqiqot usullari.
Har qanday fanning asosiy vazifasi o’zi amal qilayotgan sohaning qonunlarini kashf qilishdan iborat.Fan tarixining asosiy vazifasi fanning rivojlanishini boshqaruvchi qonuniyatlarini topishdan iborat.Fan shakllanib rivojlanib ma’lum bir tarixiy davrni o’taydi, ya’ni o’zining rivojlanish tarixiga ega. Fizika tarixi fani fizika fanining rivojlanish qonuniyatlarini o’rganuvchi fandir. Fizika fani rivojlanish tarixini o’rganish jarayoniga o’quvchilarda fizika faniga nisbatan qiziqish uyg’otiladi, o’quvchilarni vatanparvarlik va mehnatsevarlik ruhida tarbiyalashda ular ongiga milliy mafkurani singdirish vositasi bo’lib xizmat qiladi. Olimlarning hayoti, xulq-atvori, qilgan kashfiyotlari o’quvchilarda milliy g’urur, vatanparvarlik xislatlarini shakllanishiga xizmat qiladi.
Fizika tarixining fan sifatidagi maqsadlari:
1. Har qanday tarixiy fan kabi fizika tarixining ham asosiy maqsadi fizika taraqqiyotining to‘liq tasvirini tiklash uchun zarur bo‘lgan faktlarni to‘plab tarixiy ketma-ketlikda joylashtirishdan iborat. Nihoyat, fizika tarixining yana bir maqsadi bu fanning rivojlanish qonuniyatlarini o‘rganishdir. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, fan tarixi bilan shug'ullanar ekanmiz, uning rivojlanishining ichki mantig'ini o'rganishni e'tiborsiz qoldira olmaymiz.
Fizika fani rivojlanish tarixini quyidagi davrlari uning rivojlanishiga qarab o’rganib boriladi. 1.Fizik tushunchalarning shakillanish davri
a) antik davr fizikasi (eramizdan oldingi III asrga qadar bo’lgan davr)
b) O’rta asr fizikasi (III-X asr)
v) Geliosentrik sistema uchun kurash(X-XVI asr )
Har qanday mustaqil fan kabi fizika tarixi ham o‘ziga xos bo‘lgan aniq tadqiqot usullaridan foydalanadi.Manbalarni izlash. Foydalanilgan barcha manbalar birlamchi va ikkilamchi bo'linadi.Dastlabki manbalar qo'lyozmalar, xatlar, kuzatishlar jurnallari va boshqalar. Ikkilamchi manbalar nashr etilgan asarlardir. Ular tahrirlash muhriga ega, muallifga tegishli bo'lmagan bayonotlar va muallif rozi bo'lmasligi mumkin bo'lgan boshqa fikrlarni o'z ichiga olishi mumkin. Shuning uchun asosiy manbalarni o'rganish juda muhimdir. 2. Tarixiy ahamiyatga ega tajribalarni modellashtirish. Bu usul ko'pincha hayratlanarli natijalar beradi, masalan, u yoki bu mashhur tajriba kerakli qonunni topish uchun zarur bo'lgan natijaga mos kelmasligini ko'rsatadi. Faqatgina ushbu tajribani o'tkazgan olimning kuchli aql-zakovati bu qonunni aniqlashga imkon berdi.3. Statistik usul.Statistik usul so’ngi yillarda keng qo'llanilmoqda.