1. for va foreach sikllari

16. Obyektga yo’naltirilgan dasturlashga kirish
Obyektga yo'naltirilgan dasturlash (OOP), C++ dasturlash tili yordamida yaratilgan dasturlarda foydalaniladigan bir usul hisoblanadi. OOP, dasturlashda obyektlar yordamida muammolar yechishni ta'minlaydi. Obyekt, ma'lumotlar to'plamidan iborat bo'lgan va shu ma'lumotlar ustida ishlash uchun funksiyalarni ham o'z ichiga olgan yagona narsa hisoblanadi.
Obyektga yo'naltirilgan dasturlashda, obyekt o'zgaruvchilari va funksiyalari birlikda ishlatiladi. Obyekt o'zgaruvchilari, obyektning xususiyatlari hisoblanadi. Obyekt funksiyalari esa, obyektning amallarini bajarish uchun yordam beradi.
Obyekt yaratish uchun, klass yaratilishi kerak. Klass, obyektlar uchun ma'lumotlar va funksiyalarni saqlash uchun ishlatiladi. Klassdan foydalanib, obyekt yaratiladi va unga klassning xususiyatlari va funksiyalari yoziladi.
Quyidagi kodda misol klass berilgan:
cpp
#include
using namespace std;
class Shaxs {
public:
string ism;
int yosh;
void salom() {
cout << "Salom, mening ismim " << ism << " va " << yosh << " yoshdaman." << endl;
}
};
int main() {
Shaxs shaxs1;
shaxs1.ism = "Ali";
shaxs1.yosh = 25;
shaxs1.salom();
return 0;
}
Bu kodda Shaxs nomli klass yaratilgan. Uning ixtiyoriy soniya (int) va matn (string) turlarida iki xususiyati bor. salom nomli funksiyasi ham mavjud va obyekt tuzilishidan so'ng ishlatilishi mumkin.
main funksiyasida shaxs1 nomli obyekt yaratilgan va u tarkibida ism va yosh xususiyatlari bor. ism va yosh o'zgaruvchilariga qiymat berilgan va salom funksiyasi chaqirildi. Natijada, konsolda "Salom, mening ismim Ali va 25 yoshdaman." yozuvi chiqdi.
Obyektga yo'naltirilgan dasturlash, muammolarni yechishda obyektlarni yaratish va ularga xususiyatlar va funksiyalar yozishda yordam beradi. OOP, dasturchilar uchun kuchli va samarali bir dasturiy usul hisoblanadi.
17. Sinf va obyektlar
Sinf, C++ dasturlash tili yordamida yaratilgan dasturlarda obyektga yo'naltirilgan dasturlashning asosiy qismidir. Sinf, obyektning tavsifi bo'lib, obyektning xususiyatlari va funksiyalarini saqlash uchun ishlatiladi.
Sinf yaratilgandan so'ng, obyekt yaratish uchun sinf asosida yaratilgan obyekt tuziladi. Obyekt, sinfning bir nusxasi hisoblanadi. Sinf va obyektlar, OOP da muammolarni yechishda keng qo'llaniladigan dasturiy usul hisoblanadi.
Quyidagi kodda misol sinf berilgan:
cpp
#include
using namespace std;
class Shaxs {
public:
string ism;
int yosh;
void salom() {
cout << "Salom, mening ismim " << ism << " va " << yosh << " yoshdaman." << endl;
}
};
int main() {
Shaxs shaxs1;
shaxs1.ism = "Ali";
shaxs1.yosh = 25;
shaxs1.salom();
Shaxs shaxs2;
shaxs2.ism = "Vali";
shaxs2.yosh = 30;
shaxs2.salom();
return 0;
}
Bu kodda Shaxs nomli sinf yaratildi. Uning ixtiyoriy soniya (int) va matn (string) turlarida iki xususiyati bor. salom nomli funksiyasi ham mavjud va obyekt tuzilishidan so'ng ishlatilishi mumkin.
main funksiyasida shaxs1 va shaxs2 nomli obyekt yaratildi va ularga ism va yosh xususiyatlari belgilandi. salom funksiyasi har ikki obyektni uchun ham chaqirildi va ularning ma'lumotlari konsolda chiqarildi.
Sinf va obyekt, dasturchilar uchun kuchli va samarali bir dasturiy usul hisoblanadi. Ular, dasturlashda muammolarni yechishda va ma'lumotlarni saqlashda keng qo'llaniladi.