1. Inflyaciya haqqında teoriyalıq túsinik

Joba :

Kirisiw.........................................................................................2

1. Inflyaciya haqqında teoriyalıq túsinik.................................3
2. Infyaciya túrleri.....................................................................5
3. Inflyaciyanıń sebepleri ........................................................7
Juwmaqlaw..............................................................................11
Paydalanılģan ádebiyatlar.......................................................12


Kirisiw
Inflyaciyanıń hár tárepleme háwij alıp ketiwi mámlekette sotsial hám ekonomikalıq tárepten qarama-qarsılıqlar júzege keliwine alıp keledi. Sol sebepli mámleket inflyaciyanıń aldın alıw, pul aylanısın turaqlılastırıw ilajların islep shıǵadı. Inflyaciyaģa qarsı gúrestiń tiykarǵı formaları : inflyaciyaģa qarsı siyasat hám pul reforması esaplanadı.
Aldınǵı oraylasqan, rejeli basqarıwǵa tiykarlanǵan ekonomikalıq sistemada pul aylanısı joybarlaw tiykarında basqarıp kelingen. Xalıqtıń tabısı hám qárejetlerin mámleket tárepinen muwapıqlastırılıp turılǵan. Tovar islep shıǵarıwdı keńeytiw, xalıqqa kreditke tovar beriw, bahalar sistemasın ózgertirip turıw hám taǵı basqalar. Barlıq processler mámleket tárepinen basqarılģanı ushın pul aylanısı nızamı buzılǵanda mámleket óz kepilligi sheńberinde bahalardı ózgertiw jolı menen, pul reforması menen pul aylanısın tártipke salıp kelgen.
Tariyx rásinde de bul sózdiń hár tárepleme qáwipli ekenligin kórsetedi. Sebebi inflyaciya qanday da bólek alınǵan bazarda tovarlar hám xızmetler bahasınıń ósiwinen ģana ibarat bolmastan, bul uluwma ekonomika ushın qáwipli hádiyse bolıp tabıladı. Inflyaciya sóziniń ekonomikalıq mánisi - aylanısta bar bolģan tovarlar hám olardıń bahasına salıstırǵanda kóp pul shıģarıw degen mánisti ańlatadı.
Aqırǵı jıllarda inflyaciya tez-tez ushırasıp turatuǵın process bolıp sapası da ózgerip barmaqta. Bunıń sebebi sonda, házirgi kúnlerdegi inflyaciya: birinshiden, úzliksiz bahalardıń asıwına ; ekinshiden pul aylanısı nızamınıń buzılıwı nátiyjesinde uluwma xojalıq mexanizminiń izden shıģıwına alıp keledi.
Inflyaciyanıń tiykarǵı sebebi - bul xalq xojalıģınıń túrli tarawları ortasında payda bolǵan uyqaspawshılıq bolıp tabıladı. Bul dáslep bar jamģarma hám tutınıw ortasındaģı, talap hám usınıs, mámlekettiń dáramatdari hám qárejetleri ortasındaģı aylanıstaǵı pul massası hám xojalıqlardıń naq pulǵa bolģan talabı ortasındaģı uyqaspawshılıqtan ibarat esaplanadi. Inflyaciyanı júzege keltiretuǵın faktorlarǵa qarap onıń sebeplerin ishki hám sırtqı sebeplerge bóliw múmkin. Inflyaciyanıń ishki faktorları monetar-pul siyasatı menen hám xojalıq iskerligi menen baylanıslı túrlerine bólinedi. Inflyaciyanıń sırtqı faktorlarına jáhán ekonomikasında bolģan krizisler, (shiyki ónim, janılģı, valyuta boyınsha) mámlekettiń valyuta siyasatı, mámlekettiń basqa mámleketler menen sırtqı ekonomikalıq iskerligi, altın hám valyuta qorları menen bolatuǵın nızamsız operaciyalar hám basqalar bolıwı múmkin.