1. Innovatsiyalar nazariyasi Innovatsiya tushunchasi va uning xususiyatlari Innovatsiya turlari va ularning tasnifi

Innovatsiya tushunchasi va uning xususiyatlari
Jahon iqtisodiy adabiyotida “innovatsiya” potentsial ilmiy-texnikaviy taraqqiyotning yangi mahsulot va texnologiyalarda mujassamlangan realga aylanishi sifatida talqin etiladi. Mamlakatimizda innovatsiyalar muammosi uzoq yillar davomida ilmiy-texnikaviy taraqqiyotni (ITT)iqtisodiy tadqiq qilish doirasida ishlab chiqilib kelinmoqda.
Innovatsiyalar ilmiy-texnika taraqqiyoti bilan chambarchas bog'liq bo'lib, uning natijasidir. Ilmiy-texnika taraqqiyoti mahsulot ishlab chiqarishning muhim omili bo'lib, u ilm-fan tomonidan atrofdagi dunyo hodisalari va xususiyatlarining yangi qonuniyatlarini kashf etish asosida ishlab chiqarish vositalari va texnologiyalarini takomillashtirish orqali mehnat unumdorligini oshirishni ta'minlaydi.
ITT- fan va texnikaning oʻzaro bogʻlangan progressiv rivojlanishi boʻlib, u bir tomondan fan, ixtiro va kashfiyotlarning texnologiya va texnologiya darajasiga doimiy taʼsirida, ilmiy tadqiqotlarda eng yangi asbob va jihozlardan foydalanishda namoyon boʻladi. Ilmiy-texnika taraqqiyoti moddiy ishlab chiqarish va noishlab chiqarish sohasini sifat jihatidan o'zgartirishni rag'batlantiradi, mehnat unumdorligini oshirishga olib keladi va ijtimoiy taraqqiyotning bir qismidir.
Turli mualliflar, asosan xorijiy mualliflar (N. Monchev, I. Perlaki, V. D. Hartman, E. Mansfild, R. Foster, B. Twist, I. Shumpeter, E. Rogers va boshqalar) ushbu tushunchani o’z tadqiqotlarida uning ob'ekti va predmetiga qarab izohlaydilar.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida innovatsiyalarni tizimli tavsiflash metodologiyasi xalqaro standartlarga, texnologik innovatsiyalarga nisbatan Frascati Guidelines (1963) Oslo (1992) tomonidan belgilangan va Fan, texnologiya va innovatsiyalar bo'yicha xalqaro standartlarda o'z aksini topgan tushunchalarga asoslanadi. Statistikalar amal qiladi.
Fan, texnika va innovatsiyalar statistikasining xalqaro standartlari – fan va innovatsiyalar statistikasi sohasidagi xalqaro tashkilotlarning bozor iqtisodiyoti sharoitida ularning tizimli tavsifini ta’minlovchi tavsiyalari hisoblanadi.
Ushbu standartlarga muvofiq:
Innovatsiya - bu bozorga kiritilgan yangi yoki takomillashtirilgan mahsulot, amalda qo'llaniladigan yangi yoki takomillashtirilgan texnologik jarayon yoki ijtimoiy xizmatlarga yangi yondashuv shaklida o'zida mujassamlangan innovatsion faoliyatning yakuniy natijasidir.
"Innovatsiya - yangilik" tushunchalari orasidagi farq, bu sinonimlar emas
Yangilik- bu faoliyatning istalgan sohasida fundamental va amaliy tadqiqotlar, tajriba-konstruktorlik ishlari yoki uning samaradorligini oshirish bo‘yicha amalga oshirilgan rasmiylashtirilgan natijadir.