1. Innovatsiyalar nazariyasi Innovatsiya tushunchasi va uning xususiyatlari Innovatsiya turlari va ularning tasnifi

Ilyenkova boshchiligidagi olimlar guruhi innovatsiyalarning quyidagi tasnifini taklif qiladi:
1) texnologik parametrlarga ko'ra:
- samarali;
- jarayon
2) bozor uchun yangilik turlari bo'yicha:
- dunyoda sanoati uchun yangi;
- mamlakat sanoati uchun yangi,
- korxona yoki ularning guruhi uchun yangi;
3) tizimdagi joyda (korxonada):
- kirishda - xom ashyo, asbob-uskunalar o'zgarishi;
- chiqish joyida - maxsulot, sharoit, texnologiya., ma'lumot;
- tizimni qurish - nazorat qilish, ishlab chiqarish, texnologiya;
4) kiritilgan o'zgartirishlar chuqurligi bo'yicha:
- radikal (asosiy);
- takomillashtirish;
- modifikatsiya (xususiy).
3. Innovatsion jarayon
IJ - bu ilmiy bilimlarni innovatsiyaga aylantirish jarayoni, ya'ni innovatsiyalar g'oyadan ma'lum mahsulot, texnologiya yoki xizmatga qadar yetuk bo'ladigan va amaliy foydalanish orqali tarqaladigan ketma-ket voqealar zanjiri. Bu jarayon bozor talab qiladigan mahsulotlar, texnologiyalar yoki xizmatlarni yaratishga qaratilgan va ijtimoiy-iqtisodiy muhit bilan birlikda amalga oshiriladi.
IJni ifodalovchi faoliyatning rivojlanishi bilan u alohida, turli bo'limlarga bo'linadi va mehnat taqsimoti natijasida yakkalanib qolgan funktsional tashkiliy birliklar shaklida moddiylashadi.
Innovatsion jarayon tsiklik xususiyatga ega bo'lib, u texnologiyaning turli sohalarida innovatsiyalar paydo bo'lishining xronologik tartibini ko'rsatadi.
Innovatsion jarayonning bosqichlari :
Umuman olganda, IJ modeli kengaytirilgan shaklda quyidagicha ifodalanishi mumkin:


ФИ - ПИ - Р - Пр - С - ОС - ПП - М - Сб, или И – Т – Р,где
ФИ – фундаментальное (теоретическое) исследование;
ПИ – прикладные исследования;
Р – разработка;
FT – AT – T – L- Q – O’ – SICH – M – AO, yoki
T (tadqiqot)– N (nazariya)- N(natija)
bu yerda FT - fundamental (nazariy) tadqiqotlar;
AT - amaliy tadqiqotlar;
T - takomillashtirish
Пр – проектирование;
С – строительство;
ОС – освоение;
L - loyihalashtirish;
Q - qurilish;
O’ – o’zlashtirish;
ПП – промышленное производство;
М – маркетинг;
Сб – сбыт.
Длительность цикла ФИ – ОС может продолжаться свыше 10 лет.
SICH - sanoat ishlab chiqarishi;
M - marketing;
AO – amalga oshirish.
FT (fundamental tadqiqotlar)- O’(o’zlashtirish) siklining davomiyligi 10 yildan ortiq davom etishi mumkin.
IJ yangi ilmiy bilimlarni olishga va eng muhim natijalarni aniqlashga qaratilgan fundamental tadqiqotlardan (FT) boshlanadi. FTning maqsadi - hodisalar o'rtasidagi yangi aloqalarni ochib berish, ularning o'ziga xos ishlatilishidan qat'iy nazar, tabiat va jamiyatning rivojlanish qonuniyatlarini bilishdir. FT nazariy va izlanishga bo'linadi.