Samaradorlikning iqtisodiy va ijtimoiy turlari mavjud. - Samaradorlikning iqtisodiy va ijtimoiy turlari mavjud.
- Iqtisodiy samaradorlik ishlab chiqarishning iqtisodiy natijasini ko‘rsatadi. Masalan, mahsulot ishlab chiqarish - boshqaruv, yangi texnika va texnologiyani joriy etish, mehnat sifatini oshirish va xokazolarning natijasi.
- Iqtisodiy samara - material, mehnat, pul va boshqa resurslarni tejash tufayli erishilgan miqdor.
- Ijtimoiy samaradorlik - ishlab chiqarish samaradorligining mehnat sharoitlarini, uning ijodkorlik mazmunini boyitish, aqliy va jismoniy mehnat o‘rtasidagi farqni yo‘kotishni ifodalaydi.
- Iqtisodiy samaradorlik ijtimoiy samaradorlikka nisbatan birlamchi xisoblanadi, chunki iqtisodiy yutuklar korxonaning ijtimoiy muammolarini xal qilishga yordamlashadi. Samaradorlik tufayli korxona kuyidagilarga ega bo‘ladi:
- o‘zining iqtisodiy barqarorligini va raqobatbardoshliligini ta’minlaydi;
- ‘z imidjini yaxshilaydi va xamkorlar bilan alokalarini mustahkamlaydi;
- xodimlarning iqtisodiy va ijtimoiy ahvolini yaxshilaydi.
- Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish quyidagi omillar bilan bog‘liq bo‘ladi:
Sof foyda – korxona ixtiyorida qoladigan foyda. U soliq to‘langungacha foydadan soliqlarni ayirish orqali aniqlanadi - Sof foyda – korxona ixtiyorida qoladigan foyda. U soliq to‘langungacha foydadan soliqlarni ayirish orqali aniqlanadi
- Korxonada sof foydadan korxona texnik rivojlanishi, rezerv fondi va dividendlar uchun foydalaniladi.
- Foyda olishning asosiy manbalari:
- Korxonani maxsulotning u yoki bu turini ishlab chiqishdagi monopoliya xolati yoki maxsulotning nodirligi hisobiga shakllanadi;
- Ishlab chiqarish va tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq, bozor konyunkturasini bilish xamda ishlab chiqarishning rivojlanishini, doimiy ravishda o‘zgarib turuvchi bozor konyunkturasiga moslashtirish qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi. Foyda miqdori korxonaning maxsulot ishlab chiqarish bo‘yicha yo‘nalishini to‘g‘ri tanlash, maxsulotlarni sotish va xizmat ko‘rsatish uchun raqobatbardosh sharoitlarni yaratish, ishlab chiqarish xajmi, ishlab chiqarish harajatlarini kamaytirish bilan bog‘liq.
- Korxonaning innovatsion faoliyatidan kelib chikib, texnologiyalarni takomillatirish, ishlab chikarilayotgan maxsulotlarni yangilash, raqobatbardoshliligini ta`minlash, sotish xajmi va foyda miqdorini oshirishni anglatadi.
- Foydani taqsimlash deganda uning bir qismini byudjetga jo‘natish tushuniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
