1. Ish mavzusi: Nutq signallariga dastlabki ishlov berishning dasturiy vositasini ishlab chiqish


Signallarga ishlov berishda segmentlash va freymlash


Download 1.17 Mb.
bet11/13
Sana18.06.2023
Hajmi1.17 Mb.
#1569686
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
2 amaliy mashg\'ulot

Signallarga ishlov berishda segmentlash va freymlash.

  • Nutqni segmentlash - bu so'zlashuv, bo'g'in yoki fonemalar orasidagi chegaralarni aniqlash jarayoni.




  • Nutq signalining qisqa vaqtli energiyasi va noldan o’tuvchi nuqtalar soni nutq signalining asosiy parametrlari sanaladi. Bizga ma’lumki nutq signalining parametrlari qoida bo’yicha vaqt o’tishi bilan tez o’zgaradi, shuning uchun ham nutq signalini bir-birining ustiga tushmaydigan uzunligi 10-30 ms uzunligida fragmentlarga ajartib ishlov berish odatiy holdir. Nutq signali ushbu oraliqda stasionar holatda deb faraz qilsak, unda nutq signalining qisqa vaqtli energiyasini hisoblash orqali nutq signalidagi jimlik sohalarini olib tashlanadi. Signal energiyasining bo’sag’a qiymatini tanlash algoritmining moslashuvchanligi shundan iboratki, bu qiymatlar fiksirlanmagan. Ular qayta ishlanadigan signal energiyasi qiymatlaridan kelib chiqadi. Bundan tashqari signaldagi shovqin komponentalarini ham hisobga olish zarur. Signaldan jimlik uchaskalarini ajratish davomida ularning davomiyligini (uzunligini) ham hisobga olishmiz zarur. Diskret vaqtda signallarga ishlov berishda, signalning ikkita ketmaket qiymatida turli ishoralar mavjud bo’lsa, noldan o’tish sodir bo’lgan deb tushuniladi. Signalda noldan o’tish chastotasi uning spektral xususiyatlarining eng oddiy belgisi bo’lib xizmat qilishi mumkin. Bu qisqa polosali signallar uchun to’g’ri keladi.

Noldan o’tuvchi nuqtalar soni

  1. Noldan o‘tuvchi nuqtalar soni. Diskret vaqtda signallarga ishlov berishda, signalning ikkita ketma-ket qiymatida turli ishoralar mavjud bo‘lsa, noldan o‘tish sodir bo‘lgan deb tushuniladi. Signalda noldan o‘tish chastotasi uning spektral xususiyatlarining eng oddiy belgisi bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Bu qisqa polosali

signallar uchun to‘g‘ri keladi. Misol uchun chastotasi bilan olingan chastotali sinusoidal signal davri uchun qiymatlarga ega. Har bir shakllanish nutq signalining vokallashgan fragmentlarining energiyasi 3 kGs dan past chastotalarda jamlanganligini anglatadi. Bu qo‘zg‘alish signalining spektrini pasayishi bilan bog‘liq, ammo vokallashmagan fragmentlar uchun energiyaning katta qismi yuqori chastotali sohada yotadi. Yuqori chastotalarda noldan kesib o‘tishlarning soni ko‘p buladi, pastlarida esa kam buladi. Shu sababli noldan kesib o‘tuvchi nuqtalar soni va chastotalar bo‘yicha energiya taqsimoti o‘rtasida qat'iy bog‘liqlik mavjud. Noldan kesib o‘tmaganlarning katta soni vokallashmagan fragmentlarga mos keladi va kichik soni esa vokallashgan nutq segmentlariga mos keladi deb hisoblash o‘rinli.

Nutq signalining noldan o‘tuvchi nuqtalar soni quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

Bu yerda:







Download 1.17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling