1-jild, 5-son (YOʻTA) erkin vohidov she'riyatida davrning dolzarb muammolari talqini ergasheva Marjona Qobilovna

96 
YANGI OʻZBEKISTON TALABALARI 
AXBOROTNOMASI 
www.in-academy.uz 
1-JILD, 5-SON (YOʻTA) 
istagi ushbu asarni yozishga da’vat etadi. Doston yozilgan davr – 1978-1979 yillar aytish 
mumkinki, Sovet hukumatining buyuk davlatchilik shovinizmi ruhi jo‘sh urgan, dunyoga 
egalik qilish da’vosi bilan yashayotgan, milliy respublikalarga har tomonlama, 
ijtimoiy,iqtisodiy, ma’naviy va ruhiy zarba berayotgan, kommunistik mafkura barcha 
millatlarni yo‘q qilib, yagona sovet xalqini urchitish uchun kurashayotgan davr edi. Ana shu 
zo‘ravonliklardan chuqur aziyat chekkan shoir, istiqlol uchun kurashning o‘ziga xos badiiy 
shaklini topadi. Hindistonlik mashhur Nazrul Islomning ayanchli taqdiri, Hindiston ozodligi 
yo‘lida tortgan mashaqqatlari asosida o‘z kechinmalarini ifoda etadi: 
Zamin uzra qor quyunin
Yog‘dirganda charx-falak.
Qish qahriga egmay bo‘yin,
Isyon qilar boychechak.
Qishga isyon, qaxratonga g‘alayon qilayotgan boychechak xalq orzulari, shoir qalbidagi 
tuyg‘ular edi. U ozodlik, xurriyat, millat qadru qimmati hamma narsadan ustun bo‘lishini 
intiqlik bilan kutayotgan iztiroblarini Nazrul Islom faryodi orqali ochadi. O‘zining g‘oyat 
shiddatkor, dardchil, alamzada tuyg‘ularini ifoda etadi. Hindistondagi mustamlakachilik 
fojealari va Nazrul Islom kechinmalarini ifodalar ekan, unga Ona yurti O‘zbekistondagi 
ayanchli holatlarni katta badiiy mahorat bilan uyg‘unlashtirib yuboradi: 
Manglay tering to‘kib erga, qolding och.
Sen olamga ipak berib, o‘zing o‘tding yalang‘och.
Bu endi o‘zbek edi, O‘zbekiston edi. Million-million tonnalab paxta yetishtirib, dunyoni 
kiyintirib, o‘zi yalang‘och qolgan xalqning faryodi edi. Qishin-yozin mehnat qilib yaratgan 
ne’matlari rohatini o‘zga xalqlar ko‘rib, o‘zi och-nohor yashagan o‘zbekning timsoli edi. 
Ozodlik, hurriyat shoir qalbida xayqiriqqa, jur’atli, jasoratli chaqiriqqa aylanadi. Albatta, Erkin 
Vohidov tabiatan o‘ta bosiq, har qanday ziddiyatli holatlarda ham ehtiroslarga berilmay katta 
aqlga va hayratomuz idrokka suyanar edi. Uning butun vujudi tarbiya va madaniyatning, 
sharqona donishmandlik va tafakkurning jamul-jami edi. Hamma gap shundaki, bosiq 
odamning yorilishi qiyin. Bir yorilsa eru ko‘k, osmonu zamin kunpayakun bo‘ladi. Mehri katta 
odamning qahri ham katta bo‘ladi. Demak, muhabbati kuchli odamning nafrati, bosiqning 
isyoni dahshatli. Xulosa o'rnida shuni aytishimiz mumkinki , Erkin Vohidov asarlarini 
o'qiganingizda , ularda inson azobini ko'rgandek bo'lasiz. Erkin Vohidov hech bir she'rni 
shunchaki yozmaydi, balki ularning har birida hayotning muhim masalalarini , inson bilan 
bog'liq haqiqatning yangi yangi qirralarini kashf etadi. 
References: 
1. Karimov I. Ozbekiston iqtisodiy siyosatining ustivor yonalishlari. 
T.“O`zbekiston”. 1993. –B. 19. 
2. "Erkin Vohidovning so'z qo'llash mahorati " Respublika ilmiy amaliy anjumani materiallari . 
Guliston -2020 
3. Vohidov E. Saylanma. 1-Kitob.- T, Sharq, 2001 - B. 4.
4. Qudratov T. Nutq madaniyati asoslari . - T, 1993 
5. Rasulov A. Ilmi g'aribni qo'msab. - T: Ma'naviyat, 1998