1. kirish nazariy materiallar reja

Yosh novdalarning oraliq masofasi quyosh nurining to‘g‘ri taqsimlanishi 
va uzum boshlariga etarli joy bo‘lishini ta’minlaydi. 

---

32 
Uzum boshlari bir-biriga tegmay turibdi. 
Kalta va uzun novda usulida shakl berish 
Kalta novda usulida kesish. Bu usulda 5–8 ta kurtak qol-diriladi: 
– o‘rtacha hosildor tok navlarida qo‘llaniladi;
Uzun novda usulida kesishda 10–14 ta kurtak qoldiriladi: 
– kam hosil beradigan tok navlarida qo‘llaniladi (Kish mish navlari) 
• Pastki 1–3 kurtaklarida kam hosil beradigan tok navlarida qo‘llaniladi;
• Tok doimiy zangdan va har yili yangilanadigan novda-lardan iborat bo‘ladi; 
• Novdalar gorizontal yoki vertikal joylashishi mumkin. 
• AHAMIYAT BERING: Har bir qoldirilgan novda uchun yangilash
maqsadida bitta ikki kurtakli kalta novda qoldiriladi
• Novdani qay darajada uzun qoldirish tok turini nechanchi kurtaklari hosildor 
ekanligiga bog‘liq
– 5–8 chi kurtaklar: Kalta novda
– 9–14 chi kurtaklar: Uzun novda 

---

33 
To‘g‘ri shakl berish. 
Shu mavsumning
hosilli shoxlari. 
Qoldiriladigan
o‘rinbosar novda. 
O‘tgan mavsumning
kalta novdasi. 
O‘tgan mavsumning
o‘rinbosar
novdasi pastda
joylashtirilgan 
 
To‘g‘ri shakl berish. 
Yangi novda 
Yangilash uchun
o‘rinbosar novda 
Noto‘g‘ri kesish. 
Hosilli 
novdalar 
O‘rinbosar novdalar 

---

34 
Novdalardagi uzum boshlari orasida yetarli masofa mavjud. 
 
 
 
O‘zbekiston sharoitida toklarni tarbiyalash 
(ko‘miladigan va ko‘milmaydigan toklar uchun) 
 
Er toklari:nima sababdan er tok usulida uzum etishti-riladi?
– tuproq unumdorligi o‘rtacha yoki pastroq bo‘lgan sharoitlarda tok
kuchli o‘sa olmaganda (novda o‘sishi 70–80 sm ga etganda to‘xtaydi); 
– sug‘orish imkoni juda past yoki yo‘q bo‘lgan hollarda; 
– tokzorlarni tashkil qilish arzon bo‘lgani uchun; 
– simbag‘azlarni o‘rnatish uchun etarli mablag‘ bo‘lmagan hollarda;