1. Kompyuter haqida umumiy ma’lumot Kompyuterlarni sinflash

Shaxsiy kompyuterning asosiy qurilmalari quyidagicha.
1. Tizimli blok (Protsessor). 
2. Ekran (Monitor).
3. Klaviatura. 
4. Sichqoncha.

Tizimli (Sistemaviy) blok (Protsessor) – kompyuterning asosiy qismi bo’lib, o’z ichiga
quyidagi elementlarni jamlaydi. Ona plata, mikroprotsessor, qattiq disk (vinchester), Operativ 
xotira (OZU), CD-ROM (CD-RW), DVD-ROM, (DVD-RW), tashqi qurilmalar kontrolleri,
shinalar, elektr ta‘minoti bloki va boshqalar. 

Ona plata – asosiy elektron sxema bo’lib, unga tashqi qurilmalar kontrollerlari shina
orqali ulanadi, unga mikroprotsessor, BIOS, operativ xotira, tizimli plataning mikrosxemalar 
to’plami, ikkinchi pog’ona kesh-hotira (kesh L2), shina razyomlari, tizimli soat hamda CMOS
uchun elektr manbai (batareya), kiritish-chiqarish mikrosxemasi kabi elementlar tikiladi va 
tashqi qurilmalar kontrollerlari o’rnatiladi.
Mikroprotsessor (CPU) arifmetik-mantiqiy qurilma bo’lib, kompyuterning «yuragi»
hisoblanadi.
Dаstur yordаmidа bеrilgаn mа‘lumоtlаrni o’zgаrtirаdigаn, hаmmа hisоblаsh jаrаyonlаrini
bоshqаrаdigаn hаmdа hisоblаsh ishlаrigа tеgishli mоslаmаlаrning o’zаrоаlоqаsini o’rnаtаdigаn 
qurilmа – mikroprоtsеssоr dеb аtаlаdi. Аrifmеtik vа mаntiqiy аmаllаrni bаjаrish, hоtirаgа
murоjааt qilish, dаsturdаgi ko’rsаtmаlаrning bеrilgаn kеtmа-kеtlikdа bаjаrilishini bоshqаrish vа 
bоshqааmаllаr mikroprоtsеssоr zimmаsidаdir.
Kompyuterlarda INTEL, AMD, IBM va boshqa firmalarning mikroprotsessorlari 
ishlatilmoqda.
Qattiq disk (HDD) tashqi xotira hisoblanib, kompyuterda asosiy axborot saqlovchi
qurilmadir. Unda barcha dastur va ma‘lumotlar saqlanadi. Qattiq disklarda tashuvchilar 
aylanadigan ferromagnetik qatlam bilan qoplangan alyuminiyli va karamikali disklardan iborat
bo’lgani uchun ko’pincha qattik disk deb ataladi. Qattiq disk o‗lchamlari turlicha bo’lishi 
mumkin. Hozirgi kunda vinchesterlarning 80-1000 Gb dan 1 Tb gacha bo’lgan o’lchamdagi
turlari mavjud.