1. Kompyuter quyidagi turlarga bo’linadi

Monoxromli monitorlar
Monoxromli monitorlar rangli monitorlarga qaraganda bir-muncha arzonroq, tiniqroq tasvirga va yuqori o’tkazish qobiliyatiga еga, «qo’l rangni» o’nlab tuslarini aks еtgirish imkoniyatini beradi, inson salomatligi uchun zararsizroqdir. SHuning uchun ko’plab malakali dasturchilar aynan ularni afzal ko’radilar.
Monoxromli monitorlar ichida quyidagilar boshqalariga nisbatan ko’proq ishlatiladi:

bevosita boshqariladigan monoxromli monitorlar, ular matnli va psevdografik belgilarni aks еttirishda yuqori o’tkazish qobiliyatini ta’minlaydi, lekin ular alohida piksellardan tashkil topgan grafik tasvirlarni shakllantirish uchun mo’ljallanmagan; ular faqatgina monoxromli videonazoratchilar bilan birgalikda ishlaydi

kompozitli monoxromli monitorlar, ular rangli grafikli adapter bilan birgalikda ishlaganda ham belgili, ham grafikli ma’lumotlarni yaxshi sifat bilan aks еtgirishni ta’minlaydi (lekin, tabiiyki, ko’proq monoxrom: yashil yoki tiniq sariq rangli tasvirni beradi).
Suyuq kristalli indiqatorlardagi videomonitorlar
Suyuq kristalli indiqatorlardagi monitorlar (SKI, LCD - Liquid Cristal Display) - bu raqamli tekis monitorlardir.Bu monitorlar maxsus, me’yoriy (normal) sharoitlarda shaffof suyuqlikni ishlatadi, bu suyuqlik aniq bir еlektrostatik maydon kuchlanganligida kristallanadi, bunda uning shaffofligi qutblanish va yorug’lik nurlarining sinish koеfficientlari o’zgaradi. Ana shu еffektlar tasvirni shakllantirish uchun ishlatiladi. Tuzulish jihatdan bunday displey ikkita еlektr o’tkazuvchan shisha plastina ko’rinishda bajarilgan bo’lib, ularning orasiga ana shunday kristallanadigan suyuqdikning juda yupqa qatlami joylashtiriladi. Bunday еkranlarni orqa yoki yon tomondan yoritish uchun yoruyutik manbai sifatida, odatda, sovuq katodli flyuorescent lampalar yoki еlektrolyuninescentli panellar ishlatiladi.

6. Klaviatura tuzilishi va ularning vazifalari.
Klaviatura – kompyuterga ma’lumotlarni kirituvchi qurilma. Tugmalar majmuasi 3 turga bo’linadi.
1. Oddiy
2. Vazifali
3. Boshqaruvchi
Birinchi kompyuterlarda klaviatura yoʻq edi: maʼlumotlar kompyuterga mexanik kalitlar va simlar yoki perfokartalar (masalan, ENIAC) yordamida kiritildi. Elektron hisoblash mashinalarining (kompyuterlarning) unumdorligi oshgani sayin, ayniqsa vaqtni taqsimlash rejimi paydo boʻlishi bilan mashinani toʻxtatmasdan buyruqlarni kiritish zarurati paydo boʻldi. Klaviatura yordamida kompyuter bilan toʻgʻridan-toʻgʻri oʻzaro taʼsir qilish boʻyicha birinchi tajribalardan biri 1956-yilda Massachusets texnologiya institutida oʻtkazilgan. Whirlwind kompyuterga elektr yozuv mashinkasini ulashni taklif qildi, tajriba muvaffaqiyatli deb topildi^[1].
Dastlab kompyuterga matnli maʼlumotlarni kiritish uchun elektromexanik teletyplardan foydalanilgan, keyinchalik ular maxsus video terminallar bilan almashtirilgan. Bunday terminalda klaviatura alohida holatda qilingan boʻlsa-da, uning bir qismi edi. Elektr qismi uchun ham, tugmachalarning tarkibi va joylashuvi uchun ham standartlar yoʻq edi. Bunday terminallarda kursorni boshqarish, ekrandagi matnni aylantirish yoki boshqaruv signallarini berish uchun alohida tugmalar boʻlishi mumkin.
Symbolics^[en] LM-2 „space-cadet^[en]“ klaviaturasi ushbu mashinaga xos boʻlgan koʻplab boshqaruv va oʻzgartirish tugmalari keltirilgan. Emacs muharriri ushbu klaviatura uchun yozilgan.Macintosh klaviaturasi 128K
Mini va mikrokompyuterlarning paydo boʻlishi bilan klaviatura toʻgʻridan-toʻgʻri kompyuterga ulanishi mumkin edi. Biroq, bu klaviaturalar toʻliq universal qurilmalar emas edi: ular toʻgʻridan-toʻgʻri kompyuter portlariga mos keluvchi qurilmalar orqali, tugmachalarni bosganda vaqti-vaqti bilan kalit soʻragan kompyuterga dastur yuklangan. Turli arxitekturadagi kompyuterlar noyob, mos kelmaydigan klaviaturalardan foydalangan. Baʼzi kompyuterlar uchun, asosan, bitta taxtali, masalan, ZX80, klaviatura korpusda joylashgan edi, boshqalari uchun u koʻp yadroli kabel orqali ulangan. Baʼzi klaviaturalarda minimal tugmachalar mavjud edi — alfanumerik, Enter va bir nechta boshqaruv elementlari. Boshqalar, MIT Lisp mashinalari uchun space-cadet^[en] kabi, koʻplab arxitekturaga xos boshqaruv kalitlarini oʻz ichiga oladi. Bundan tashqari, oldindan belgilangan maqsadga ega boʻlmagan funktsional tugmalar paydo boʻla boshladi. Akkord klaviaturalaridan foydalanish boʻyicha tajribalar oʻtkazildi.
83 tugmali „XT“ klaviaturasi
Birlashtirilgan klaviatura standarti, boshqa koʻplab kompyuter uskunalari standartlari kabi, IBM PC bilan bogʻliq. IBM PC uchun klaviaturaning „XT-klaviatura“ deb nomlangan birinchi versiyasi kompyuter bilan aloqa qilish tartibi va protokoli jihatidan keyingilaridan sezilarli darajada farq qilar edi: u 83 ta tugmachaga ega (shundan 10 tasi funksional edi), kirish rejimi koʻrsatkichlari yoʻq edi. 1984-yilda IBM PC / AT kompyuteri bilan bir qatorda yangi klaviatura standarti paydo boʻldi, u keyinchalik keng tarqaldi — almashish protokoli ikki tomonlama boʻlib, kirish rejimining uchta LED koʻrsatkichini raqamli blok ustiga joylashtirish imkonini berdi. Biroq, tartib biroz oʻzgardi: SysRq tugmasi qoʻshildi, raqam bloki asosiy harf-raqam blokidan ajratildi va baʼzi tugmalar boshqa joylarga koʻchirildi. Tashqi oʻxshashlik va bir xil DIN ulagichidan foydalanishga qaramay, yangi klaviatura IBM PC va IBM PC / XT kompyuterlarining oldingi modellari bilan mos kelmadi — baʼzi klaviaturalarda ularga ulanish uchun maxsus kalit mavjud edi. Klaviaturalarning keyingi avlodi 1986-yilda „Model M^[en]“ klaviaturasining joriy etilishi bilan boshlandi, u lokalizatsiyaga qarab 101 (AQSh) dan 106 (Yapon) gacha boʻlgan tugmachalarni tashkil etdi va standart boʻldi. Klaviaturalarning keyingi rivojlanishi M modelidan keldi: ulanish porti PS / 2 bilan almashtirildi va USB, Windows va menyu tugmachalari qoʻshildi, baʼzi multimedia tugmachalarida. Noutbuklar va ixcham klaviaturalar turli xil klaviatura tartibiga ega boʻlishi mumkin; baʼzi tugmachalarga Fn modifikatori yordamida kirish mumkin, lekin koʻpchilik kompyuterlar IBM shaxsiy kompyuterlaridan olingan klaviaturalardan foydalanadi, Apple klaviaturalari va Bloomberg terminallari kabi maxsus ish stansiyalari klaviaturalari bundan mustasno.