1-laboratoriya ishi oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi namlik miqdorini aniqlash Ishning maqsadi

Kerakli reaktivlar va asbob-uskunalar: 1 % li amilosubtilin eritmasi, 1 % li 
glyukazim eritmasi; 0,1 n yod eritmasi; 0,1 n natriy tiosulfat eritmasi; 35 % li NaOH 
eritmasi; 0,1 n li HCl eritmasi; metiloranj eritmasi; 10 % li sulfat kislota (Н
2
SO
4
); titrlash 
uchun eruvchan kraxmalning 1 % li eritmasi; tarkibida kraxmal bor material (kartoshka 
kraxmali, bug„ doy uni); glyukozooksidaza ferment preparatining eritmasi; glyukoza 
standart eritmasi (1 mol/l); 4-aminoantipirinnig fenol bilan aralashmasi, 100 va 250 ml 
hajmdagi konussimon kolbalar; titrlash uchun byuretkalar; voronkalar; pipetkalar; 
probirkalar; o„lchov tslindrlari; shisha tayoqchalar; predmet oynasi; suv hammomi; 30 

С 
termostat; fotoelektrokalorimetr kyuvetalari bilan; analitik tarozi. 
 
Uglevodlar 
Tajribada aldegid yoki keton guruhi bo„lgan poligidrooksil birikmalarini hosil 
qiluvchi moddalar uglevodlar deb ataladi. 
Uglevodlar oziq-ovqat mahsulotlarning asosiy makronutrienti bo„lib, ozuqa 
ratsionining 60...80 % kaloriyasiga to„g„ ri keladi. Uglevodlar inson organizmining 
plastik funktsiyasini ham bajaradi. Sog„ lom odam sutkasiga 300...500 g, yuqori jismoniy 
va aqliy mehnat bilan shug„ ullanadiganlar 700 g gacha uglevod qabul qilishi kerak. 
Organizmda uglevod yetishmasa kam quvvatlik, bosh aylanishi, bosh og„ rig„ i, 
uyquchanlik, och qolish holatlari kelib chiqadi. 
Uglevodlar hazm bo„ladigan va hazm bo„lmaydiganlarga bo„linadi. Hazm 
bo„ladigan uglevodlar: monosaxaridlar (glyukoza, fruktoza, galaktoza), ba„zi disaxaridlar 
(saxaroza, laktoza, maltoza) va ba„zi polisaxaridlar (kraxmal, dekstrinlar). Disaxaridlar 
va hazm bo„ladigan polisaxaridlar ovqat hazm bo„lish jarayonida fermentlar yordamida 
to monozgacha gidrolizlanadi, bunda asosan glyukoza katta rol o„ynaydi. 
Hazm bo„ladigan uglevodlar ichida saxaroza asosiy hisoblanib, oziq-ovqat ishlab 
chiqarish sohasida keng qo„llaniladi. 
Polisaxaridlar ichida kraxmal asosiy ozuqa komponenti hisoblanadi. 
Inson organizmi – tsellyuloza, gemitsellyuloza va pektinni hazm qila olmaydi. 
Monosaxarid va oligosaxaridlar oziq-ovqat mahsulotlarida shirinlik, gidrofillik va 
aromatik moddalar bilan bog„ lanish xossasini, polisaxaridlar esa oziq-ovqat mahsulotlar 
sifatini belgilaydi. 

---

Oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi uglevodlarni miqdoriy aniqlashning ko„pgina 
kimyoviy uslublari negizida qandlarni redutsirlovchi xossasi yotadi. Shuning uchun 
redutsirlamaydigan (qaytarmaydigan) polisaxaridlarni dastlab gidrolizlab, keyin 
redutsirlaydigan (qaytaruvchi) qandlarni miqdoriy titrometrik yoki kolorimetrik usulda 
aniqlashga qaratilgan (masalan: glyukoza, fruktoza yoki maltoza). Keng tarqalgan 
uslublardan: Bertran usuli, yodometrik, Ferritsianidli, glyukooksidazli.