№1-лаборатория иши

№1-лаборатория иши.

Симсиз алоқа алоқа тизимларига кириш. Радиотўлқинларнинг тарқалиши хусусиятлари. Симсиз алоқада антенналар. Симсиз тармоқларда узатиш муҳитига уланиш усуллари. Симсиз алоқада сигнални модуляциялаш турлари

Ишдан мақсад: Симсиз алоқа тизими БС ва АС орасидаги алоқанинг максимал масофасини аниқлаш

Топшириқ

Симсиз алоқа тизими БС ва АС орасидаги ишончли қабуллаш максимал масофасини (1-зонанинг радиусини) аниқлаш.

1-расм. БС ва АСнинг жойлашиши
Ҳисоблаш

Дастлабки берилганлар:
Р_н – узаткичнинг номинал қуввати, Вт
f – ўртача ишчи частота, МГц
h₂ – қабуллаш антеннасининг баландлиги, м
Е_с – АС қабуллаш пунктидаги сигнал майдонининг талаб қилинадиган кучланганлиги, дБ
∆h (∆h₁ ва ∆h₂) – хизмат кўрсатиш зонасидаги жойнинг рельефи:
В_ф – фильтрлар ва антенна ажраткичларидаги сўниш, дБ;
α – фидердаги метрга сўниш, дБ/м.

Антенналар параметрлари

Антенна тури	Е, 	КК,Dу , дБ
1. Ярим тўлқинли вибратор	360	0
2. Битта тўлқинли вибратор	180	1,6
3. Ярим тўлқинли шунтли вибратор	360	0
4. Чорак тўлқинли штырь	360	0
5. “Тўлқин канали” турдаги етти элементли антенна	55	8,0
6. Тўлқинли вибраторлардан тўртта қаватли антенна	60	7,3
7. Тўлқинли вибраторлардан икки қаватли антенна	70	3,6

БС ва АС антенналари сифатида антенналар ихтиёрий танланади.

1) Маҳаллий шароитларни ҳисобга олиш билан БСни жойлаштиришнинг энг тўғри келадиган вариантини танлаш учун хизмат кўрсатиш радиусини аниқлаш мақсадида антенналарнинг турли баландликлари қийматларини оламиз:
h₁=30, 50, 70, 100, 150, 200, 300 м.
Ҳисоблашда БС жиҳозлари таянчнинг остида қолади, антенна фидерининг узунлиги эса h₁ баландликнинг ортиши билан ортади ва фидернинг умумий сўнишини оширади.
2) БС антеннасининг барча баландликлари учун фидернинг сўнишини ҳисоблаймиз:
B_ф = h₁· , дБ,
3) олинган маълумотларни жадвалга киритамиз

Узатиш антеннасининг баландлиги, м	Фидердаги сўниш, дБ
30
50
70
100
150
200
300

4) Узаткичнинг номинал қувватини 1кВтдан фарқланишини ҳисобга оладиган В_р.н – тузатишни қуйидаги формула бўйича ҳисоблаймиз:

, дБ
5) Қабуллаш антеннасининг баландлигини 1,5 мдан фарқланишини ҳисобга оладиган В_h2 – тузатишни қуйидаги формула бўйича ҳисоблаймиз:
В_h2=10lg(1,5/h₂), дБ
Бу ерда h₂ – АС қабуллаш антеннасининг баландлиги.
6) Жойнинг рельефини ҳисобга оладиган В_рел - тузатишни қуйидаги тартибда аниқлаймиз. Жойнинг рельефини ҳисобга оладиган В_рел – тузатишни аниқлаш учун график 1-расмда келтирилган.
Кейинги барча ҳисоблашларни иккита чегаравий ҳоллар – жой рельефи баландлигининг ўзгариши минимал аҳамиятга эга бўладиган (h₁ – энг яхши вариант) ва максимал аҳамиятга эга бўладиган (h₂ – энг ёмон вариант) ҳоллар учун амалга ошириш зарур.
Мос равишда ҳар иккала ҳоллар учун жойнинг рельефини ҳисобга оладиган В_рел – тузатиш ҳисобланади. В_рел коэффициент бу h ва r100 км учун 1а (қишлоқ жойлари) ва 1б (шаҳар жойлари) расмлардаги графиклар бўйича олинган ўртача арифметик қийматлар сифатида аниқланади.