1. Leksikologoya nimani o`rganadi? A so`z turkumlari,antonimlarni
Download 175.5 Kb.
|
leksikologiya testi14
|
B) eskirgan va yangi so`zlar hisobiga
C) so`zlarning ijobiy va salbiy bo`yoq kasb qilishi natijasida D) boshqa so`zlardan so`z o`zlashtirilishi natijasida 193. Odat- udum- tamoil- urf- rasm so`zlari shakl va ma`no munosabatiga ko`ra qanday so`zlar? A) sinonim so`zlar B) omonim so`zlar C)zid ma`noli so`zlar D) shakli o`xshash so`zlar 194. Manglaying oq bo`lsin, yarqiroq bo`lsin misrasi birinchi so`zining doimiy sinonimini toping. A) toleying B) iqboling C) yo`llaring D) peshonang 195. Bahor- ko`klam sinonimik qatordagi asl turkiy so`zni toping. A) ikkalsi ham asl turkiy so`z B) ikkalasi ham asl turkiy so`z emas C) “bahor” asl turkiy so`z D) “ko`klam” asl turkiy so`z 196. Quyida sanalgan ma`nolardan qaysilari olmalarni so`zining atash ma`nosi hiso`blanadi? 1.“mevali daraxt” ma`nosi; 2. “olma daraxti mevasi” ma`nosi; 3. “ko`plik” ma`nosi 4. “kelishik” ma`nosi A) 1,4 B) 2,4 C) 1,2 D) 3,4 197. 1) ko`chmoq; 2) tikmoq; 3) sog`moq; 4)chiqmoq; 5) egmoq Ushbu fe`llardan o`tgan zamon sifatdoshi yasalganda ularning qaysi biriga jarangli undosh bilan boshlanuvchi qo`shimcha qo`shiladi? A) 1,3,4,5 B) 1,3,5 C) 1 D) 2,3,4,5 198. Ma`lumingiz ulardan Azizbek bilan Yusufbek Toshkentda bilfe`l isyon chiqarib yotadilar. Ajratib ko`rasilgan so`zning ma`nosi qaysi javobda to`g`ri izohlangan? A) kutilmaganda B) o`zicha C) bomaslahat D) muntazam 199. Paronimlar qatorini toping. A) ahil- ahl, asil- asl, katta-kichik, B) abadiy, mangu, abadiy- vaqtincha C) achchiq- shirin, amir-amr, adil-adl D) azim- azm, abzal- afzal, asir- asr 200. Paronim so`zlarni toping. A) bema`nilik- bema`nolik B) jodi- jodu C)algebra- aljabr D) nabira- nevara 201. Mulk so`zi qaysi gapda ko`chma ma’noda qo`llangan? A) barcha gaplarda mulk so`zi ko`chma ma’noda qo`llangan. B) Davlat mulkini, xalq mulkini ko`z qorachig`idek saqlashimiz kerak C) Husn mulkida kishi tanho bo`lurmi shuncha D) Oybek qalamiga mansub asarlar allaqachon qardosh xalqlarning ma’naviy mulkiga aylandi 202. Sen chindan ham go`zalsan, Huzuringga keldim bot. Ajratib ko`rsatilgan so`z qanday ma’noni anglatadi? A) tez B) yana C) umrbod D) kech 203. Omonimlar qaysi qatorda? A) asar, bahr, bo`lmoq B) do`st, dunyo, bo`sag`a C) ilgari, avval, qadim D) kafsh, kashf, kavsh 204. Uyadosh so`zlarning tildagi ahamiyati to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping. A) so`zlarning xotirada oson saqlanishiga yordam beradi B) so`zlardan nutqiy jarayonda oson foydalanish imkonini beradi C) lug`atlarda to`g`ri joylashtirishga yordam beradi D) A, B 205. Sayding qo`ya ber, sayyod, sayyora ekan mendek. Berilgan gapdagi sayyora so`zining ma’nosi qaysi javobda to`g`ri izohlangan? A) quyosh atrofida aylanuvchi B) osmon jismi C) kezib yuruvchi, darbadar D) muqim, doimiy 206. Sahn yuzida uch-to`rt yuz musallah yigitlarni birovni kutgan holda ko`rdim. “O`tkan kunlar” romanidan olingan ushbu gapda ajratib ko`rsatilgan so`z qaysi qatorda to`g`ri izohlangan? A) isyonchi B) xizmatkor C) qurollangan D) otliq 207. Intiboh so`zining ma’nosi qaysi javobda to`g`ri berilgan? A) nizo, kelishmovchilik B) biror narsaning mazmuni, mohiyatini ochib berish, izohlash C) oxiriga yetkazish, tugatish D) ogohlik, ogohlantirish 208. Quyidagi so`zlarning uyadosh guruhlari to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping. 1) buzoq; 2)chigit; 3)novvos; 4) qo`ychivon; 5) tola; 6) sigir; 7) jun; 8) qo`zichoq; 9)g`o`za A) 1,3,6 B) 4,7,8 C) 2,5,9 D) A, B, C 209. Paronimlar qaysi qatorda? A) battar – badtar B) ta’na – tana C) gado – gadoy D) asta – ohista 210. Ilk og`och gulladi. Ilik o’z o`rnida aziz, ko`z o`z o`rnida mo`tabar. Ushbu gaplarda ostiga chizilgan so`zlar o`zao shakl va ma’no munosabatiga ko`ra qanday so`z hisoblanadi? A) omonimlar B) paronimlar C) sinonimlar D) antonimlar 211. Quyidagi sinonim so`zlarni qaysi so`z o`zaro bog`lab turibdi? A) tulki B) tullak C) ayyor D) shayton 212. Quyidagi so`zlarning qaysi biri sinonimik qatorga mansub emas? A) pushaymon B) afsuslanmoq C) attang D) taassuf 213. Quyidagi omonimlanring qaysi birlari o`zaro barcha grammatik shakllarda teng bo`ladi, ya’ni grammatik qo`shimchalar olganda ham omonimlik xususiyatini saqlaydi? 1) suzmoq (ovqatni suzmoq) – suzmoq (suvda suzmoq); 2) soch (sochni taramoq) – soch (urug` sochmoq); 3) qovoq(o`simlik nomi) – qovoq (ko`zning qovog`i); 4) tush(tush ko`rmoq) – tush (tush payti) – tush (pastga tush) A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 2,3 D) 1,3 214. Quyiddagi qaysi so`zlar tilimizda o`z sinonimlariga ega? A) bug`doy, yetim B) qizil, arpa C) non, tanimoq D) qadam, tomchi 215. Omonimlar va ko`p ma’noli so`zlar matn (konteks)da odatda nechta ma’no anglatadi? A) bitta B) ikkita C) nechta ma’nosi bo`lsa, o`shancha D) omonimlarning eng faoli anglatgan ma’no va ko`p ma’noli so`zning bosh ma’nosi 216. Iljaydi, jilmaydi, tirjaydi, irshaydi, ishshaydi sinonim qatorida qaysi so`z asosiy? A) ijaydi B) jilmaydi C) tirjaydi D) irshaydi 217. Qaysi so`z turkumlarida antonimlik xususiyati yo`q? A) ot, son, sifat B) ravish, fe’l, olmosh C) son, olmosh, modal so`zlar D) yordamchi so`zlar, ravish, son 218. Omonim so`zlarni toping. A) tort, dangasa, tanho B) yot, yoq, yon C) g`amsiz, och, tong D) muzlar, noma, pul 219. O`zaro sinonim so`zlarni toping. A) shoshilmoq, oshiqmoq, matonatli B) chidamli, matonatli, toqatli C) chin, haq, aniq D) bedarak, dardlashmoq, benom- nishon 220. Omonim so`zlarni toping. A) ko`r, shoir, biologiya B) tanaffus, muddat, xalq C) adash, to`q, dasta D) to`r, qofiya, hosil 221. Qaysi xalq maqolida antonimdan foydalanilgan? A) Bilgan bilganinin ishlar, bilmagan barmog`in tishlar. B) Qadrlasang, qadring oshar, Qadrsizdan hamma qochar C) Bugungi ishni ertaga qo`yma D) Do`sting ming bo`lsa ham oz, Dushmaning bir bo`lsa ham ko`p. 222. Dunyoda diyonat hali mavjuddir, Hali mard yigitlar yashab yuribdi. Ajratib ko`rsatilgan so`zning ma’nosini toping A) Savob B) vijdon C) haqiqat D) yorug`lik 223. Bir turdagi narsa, begi harakatni atab keladigan so`zlar qanday so`z lar deyiladi? A) kiritma B) paronim C) sinonim D) uyadosh 224. Mashinaga hojat yo`q. Ana, ko`chada tramvay, trolleybuslar bor.
A) zid ma’noli so`z B) paronim so`z C) shakldosh so`z D) ko`p ma’noli so`z 225. Quyidagi so`zlarning qaysi birida shakldoshlik (omonimlik) ot va f e’l so`z turkumi o`rtasida vujudga kelmaydi? A) tut B) tosh C) tush D) to`r 226. Qaysi omonim so`z ikkitadan ortiq ma’noni anglatadi? A) et, kul, osh B) tuz, tush, och C) ko`r, tosh, bez D) yoq, o`t, yoz 227. Ko`p ma’noli o`tkir so`zi qaysi gapdagi ma’nosiga ko`ra ta’sirchan so`zi bilan sinonim bo`ladi? A) Botirali to`qay oralab borar ekan, garchand o`zi o`tkir ovchilardan bo`lsa ham bu holni xayoliga keltirmagan. B)Xayollar dunyosi keng, o`tkir fikrli bu qiz kichik-kichik hikoyalar yozar edi. C) Xalqona o`tkir iboralar, chuqur hikmatli maqollar uning nutqining jonli, yorqin bezaklari edi. D) O`zini o`tkir hisoblash adashishning eng to`g`ri yo`lidir. 228. Antonimlar qo`llangan gapni toping. A) Nurmat tog`a ozoda, mirishkor odam bo`lganidan shiyponni guldek tutadi. B) Bir no`noqni bir epchil eplaydi. C) Begona yurtda, bolasi diydoridan uzoqda armon bilan ko`z yumdi. D) Moyli bo`yoqdan tortib toza spirtgacha uning qo`lida. 229. Qaysi omonim so`zlardagi qo`shimchalar tarkibi bir xil emas? A) Dastlab frontga kelishi va u vaqtgi kechinma ham kayfiyatlaini aytib berdi.(O) B) Ko`pdan beri kutgan, ammo shu lahzada ro`yobga chiqishidan bexabar quvonchdan Ummatali shoshib qoldi.(Sh) C) Bu ko`zlar nimani ko`zlar. D) Umarali dam kulardi, dam xafa bo`lardi.(O) 230. Qaysi qatorda sinonimlar ma’noni kuchaytirishga xizmat qilgan? A) Yig`latdi meni demayki, siqtatdi meni. B) Umrda bir martagina beriladigan ishq atalmish tuyg`umi, hissiyotmi, haligacha ta’rifi kashf qilinmagan muhabbat rohatlari hamon yodda. C) Onasi ham murdadek qotib qoldi – ular g`arib va haqir odamlar kabi boshlarini ichiga tiqib yotishardi. D) Bir so`zligi, o`jarligi birovga yoqib, birovga yoqmay yurardi. 231. Qaysi qatorda paronimlar berilgan? A) va’z – voiz B) baravar – barobar C) a’yon – ayon D) kaptar – kabutar 232. Omonim so`zlar asosan qaysi janrda qo`llanadi? A) g`azalda B) fardda C) qit’ada D) tuyuqda 233. Quyidagi 3 fikrdan qaysi biri to`g`ri?
A) 3 B) 1 va 3 C) 1 D) 1 va 2 234. Qaysi qatordagi so`zlar o`zaro ma’nodosh hisoblanmaydi? A) sabil, ordona, zormanda B) bo`lak, parcha, qisim C) puxta, pishiq, chidamli D) bahs, tortishuv, munozara, mubohasa 235. Qatorda noring bo`lsa, yuking yerda qolmaydi. Ushbu maqolda qo`llangan nor so`zining ma’nodosh (sinonim)ini toping. A) tuya B) raqib C) do`st D) pahlavon 236. Quyidagi hodisalarning qaysi biri uchun shakliy bir xillik xos emas? A) paronimlarga xos emas B) paronim va ma’nodoshlarga xos emas C) ko`p ma’noli so`z uchun xos emas D) ma’nodosh(sinonim)lar uchun xos emas 237. Injimoq so`zining ma’nodoshini toping. A) ranjimoq B) mijg`ovlanmoq C) injiqlik qilmoq D) ijirg`anmoq 238. To`maris dilovar ayol edi. Ushbu gapdagi dilovar so`zining ma’nodosh(sinonim)lari qaysi qatorda berilgan? A) qo`rqmas, botir B) kamtarin, kamsuxan C) ko`ngil oluvchi, dilni oluvchi D) qomatli, kelishgan 239. Qaysi qatordagi so`zlar o`zaro paronim emas? A) dara – darra B) hosiyat – xosiyat C) matal – ma’tal D) ma’tal – mahtal 240. Quyidagi uyadosh so`zlarning o`sib borish ketma-ketligi to`g`ri berilgan qatorni belgilang. A) toy, qulun, do`nan B) qulun, do`nan, toy C) qulun, toy, do`nan D) toy, qulun, do`nan 241. 1. Otasi bugun yana bir pand berib, nasihat qilmoqchi bo`lib kelgan ekan.
A) zid(antonim) so`z B) bir so`zning ikki ma’nosi C) ko`p ma’noli so`z D) shakldosh so`z 242. Qaysi qatorda k`p ma’noli so`zni shakldosh(omonim)lardan farqlovchi asosiy xususiyat berilgan? A) Ko`p ma’nli so`zlar ma’nosi so`zda namoyon bo`ladi B) Ko`p ma’noli so`zlar gap bo`laklari bo`la oladi C) Ko`p ma’nolilik mustaqil so`z turkumlariga xos D) Ko`p ma’noli so`zlar necha ma’noga ega bo`lmasin, bu ma’nolar o`zaro bog`langan bo`ladi. 243. O`zaro bir so`z turkumi doirasidagina shakldoshlik hosil qiluvchi so`zlarni belgilang. A) sir, bog` B) soch, qo`y C) ot, tush D) to`r, tur 244. Quyidagi qaysi so`zlar yakka so`zi bilan ma’nodosh (sinonim) munosabatda bo`lishi mumkin?
A) 2,3,4 B) 1,3,4,5 C) 1,2,3,4,5 D) 1,4,5 245. Majlis ahlinng ko`pchiligi xursand bo`lib, Mustafo Sodiqni olqishladilar.(O) Ushbu gapdagi ahlining so`zi so`zi ahil so`ziga o`zaro qaysi jihatdan bog`liq? A) ahil va ahil so`zlari o`zaro ma’nodosh so`zlar B) Ahl va ahil so`zlari o`zaro paronim so`zlar C) Aynan bir so`z bo`lib, egali qo`shimchasi qo`shilgach, i unlisi tushib qolgan D) Ahl va ahil so`zlari o`zaro shakldosh so`zlar 246. Shakldosh so`zlar berilgan qatorni toping. A) kadr, qil, yoq, karam B) davlat, tuman, yiq, bor, qalin C) mushak, oy, taxt, et D) A,C 247. Ma’nodosh so`zlar berilgan qatorni toping. A) muhayyo, shay, tayyor B) o`lchovli, sanoqli, tortilgan C) yov, dushman, raqib D) to`g`ri, vijdonli, samimiy 248. Zid ma’noli so`zlar berilmagan qatorni toping A) Hozir ketmasang, keyin kech bo`ladi B) Uning kiyimlari toza kir bo`lib ketgan ekan C) Qarilar izzatda, yoshlar xizmatda D) Asrlar davomida tutqun bo`lib yashagan xalq ozod bo`ldi. 249. Shakldosh so`zlar qaysi qatorda berilgan? A) ravon, yoz, ganj, salmoq B) omil, chap, qir, past C) soch, pilla, otash, rusum D) oz, nor, palla, nota 250. “Xilqat” so`zining atash ma’nosi qaysi qatorda berilgan? A) yaratilish, bunyodga kelish B) xil, tur C) halqum, tomoq D) gavda, tana 251. 1) tuzsiz; 2)xo`p; 3)bod; 4)yog`du; 5)judo; 6) yondosh; 7) ta’qib; 8) chini; 9)yuvundi; 10) sava. Ushbu so`zlardan qaysi birining paronimi mavjud? A) Barchasining paronimi mavjud B) 1,2,3 C) 3,4,5,6,9 D) 1,3,5,7,9,10 252. Tuzsiz she’rlarim deb shirindan shirin Bolalarim yurar oyoq uchida.(M. Yu). Ushbu satrda ma’no ko`chishining qaysi turi bor? A) metanimiya B) sinekdoxa C) vazifadoshlik D) metafora 253. Berilgan gaplarda “dam” so`zi qanday so`zlarga ma’nodosh bo`la olishini mos ravishda aniqlang. 1. Bir dam o`zini yo`qotib, esankirab qoldi. 2.Ot pishqirgan damiga erir tog`dagi qorlar 3. Ibrohimov oyog`ini yozgani o`rnidan turdi va ayvonning damiga borib uzoqdagi kaptarrang og`larga qaradi 4. Xanjarini qinidan sug`urib oldi-da, damini oydinga solib .boqdi. A) lahza, nafas, tig, chet B) lahza, chet, nafas, tig` C) lahza, tig`, chet, nafas D) lahza, nafas, chet, tig` 254. Bir necha ma’no anglatuvchi bir necha so`zni toping. A) ot, o`t, yigirma B) og`ir, qora, oq C) besh, qanot, oyoq D) jigar, ko`z, bosh 255. Bir xil narsalarning yig`indisi, to`plam ma’nosini beruvchi so`zni toping A) yer B) dala C) olam D) kulliyot 256. Ushbu omonimlardan qaysi biri ot va fe’l doirasida shakldosh bo`lmaydi? A) yosh, tik, ko`k B) soch, tur, tut C) ko`r, kul, olma D) surma, turma, moslama 257. Ortmoq so`zi qaysi gapda ko`chma ma’noda qo`llangan? A) Toza suvga bo`lgan ehtioj kundan-kunga ortib bormoqda B) Mehnatdan do`st ortar, g`iybatdan dushman C) Xarajatdan ancha pul ortib qoldi D) Qalay, nonvoylikdan bir nima ortdimi? 258. Qaysi qatorda bir necha ma’no ifodalovchi bitta so`z berilgan? A) qamoq B) qattiq C) ulkan D) buyuk 259. Qaysi qatorda ko`chma ma’noli so`z mavjud? A) Qosh-ko`zing demay gapiraveradi. B) Go`zal yor qoshi kamon C) U qoshini chimirib qo`ydi D) Egarning qoshi naqshlidir 260. Qaysi qatorda gul so`zining chiroylilik ma’nosi ishlatilgan? A) gul yuz B) qo`li gul C) gulqaychi D) G ul ekildi 261.Qaysi qatorda til so`zi ko`chma ma`noda kelgan?
Download 175.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|