Lorens almashtirishlari va undan chiqadigan xulosalar
Reja:
1. Lorens almashtirishlari.
2. Relyativistik mexanikada tezliklarni qo’shish qonuni.
3. Relyativistik massa va relyativistik impuls.
O’quvchi bilishi kerak:
Lorens almashtirishlari va ularning natijalari. Uzunlikning nisbiyligi, vaqt intervalining nisbiyligi, massaning nisbiyligi. Tezliklarni qo’shishning reyativistik formulasi. Relyativistik massa va reyativistik impuls. Tezliklarni qo’shish va tezliklarni qo’shish formulasining natijalari, relyativistik massa, relyativistik impuls, kinetik energiya.
Mavzuning maqsadi: O’quvchilarga Lorens almashtirishlari. Relyativistik mexanikada
tezliklarni qo’shish qonuni. Relyativistik massa va relyativistik impuls haqida tushunchalar berish.
Mavzuning bayoni:
1. Istalgan inertsial sanoqsistemasida ro`y bergan hodisaning koordinatalari ( ) lar orqali, shu voqeaning sistemadagi koordinatalari (x,u,z,t) larni topish kerak bo`lsin. sistema K ga nisbatan x o`ki yo`nalishida tezlik bilan harakatlanmoqda. Bu masala klassik mexanikada Galiley almashtirishlari yordamida yechiladi.
Ifoda yorug’lik signali cheksiz katta tezlik bilan tarqaladi degan mulohaza asosida hosil qilingan. Maxsus nisbiylik nazariyasida yoruglik tezligi chekli ekanligi qayd etilgandan so`ng koordinatalar uchun yangi almashtirish formulalarini yozishga to`gri keldi. Bu formulalarga koordinatalar uchun Lorents almashtirishlari deyiladi va ular qu`yidagi ko`rinishga ega.
Bu yerda belgilash kiritilgan. Klassik va relyativistik mexanikadagi almashtirish formulalarini solishtirish uchun ularni bitta jadvalda jamlaymiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
