Bosqich — aniqlangan harakat vazifasining hal etilishini ta'minlovchi vaqtincha bo'lgan
unsurlar.
Davr — umumiy xususiyatlarga ega bo'lgan yugurishda oldingi tayanchni birlashtiruvchi
faza hisoblanadi.
Sikl — davrlarning takrorlanishi (masalan, yugurishda tayanch va uchish).
Vaqt momenti — bir fazaning boshlanishi va ikkinchi bir fazaning tugallanishini
aniqlovchi chegara.
Harakatning davomiyligi — bir harakatning tugallanishi va ikkinchi harakatning
boshlanishi — vaqt momentining farqini o'lchovchi vaqtincha o'lchov chegarasidir.
Harakat me'yori — mashqlar qaytalanishining vaqtincha oichovidir. U vaqt birligida
mashqning qaytalanish sonini o'lchaydi. Masalan, oltinchi sinf o'quvchilarining tez yugurish
me'yori minutiga o'g'il bolalarda 260 dan 300 qadamgacha, qizlarda 220 dan 300
qadamgacha boradi.
Harakat ritm(marom)i — harakat qismlarining davomiy-jjgiga nisbatan aksentlashgan
kuchlanishning vaqtincha oichovidir. Har bir harakatli faoliyat ma'lum ritm bilan bajariladi. Ritm
yosh o'zgarishi bilan o'zgarib boradi. Harakat me'yo-rining tczligi jadallash bilan oichanadi.
Harakat tezligi — harakat o'lchovi bo'lib, holat o'zgarish tezligini tasvirlaydi. U bosib
o'tilgan yo'lni sarflangan vaqt bilan oichanadi.
Dinamik tashkil bo'luvchi unsurlar, energiya ta'minlovchi va energiya sarflovchi harakatlarni
va ularning o'zaro aloqasini ochib beradi.
Energiya ta'minlovchi harakatlar, tana zvenolari yoki butun asosiy harakat fazasida
tanada mexanik energiyaning to'planishini ta'minlaydi.
Energiya sarflovchi harakat, mexanik energiyaning bir zvenoga yoki boshqa zveno bilan
bog'liq bo'lgan tanaga berishga yo'naltirilgan. Harakat faoliyatlarida tananing o'zaro ta'sir etishi,
kuch, kuch momenti, massa, inersiya momenti bilan ifodalanadi.
Kuch — tananing o'zaro o'lchovidir. Aylana harakatlar bajarilganda kuch tana yelkalariga
tushadi, shuning uchun tananing o'zaro o'lchovi, aylana harakatlar jarayoni kuch momenti deyiladi.
Aylana harakatlarni, uning qobiliyatini xarakterlaydigan, bir tanadan ikkinchi tanaga
mexanik harakatlar sifatida beriladigan harakat o'lchovi kinetik moment deyiladi. U aylanish o'qi
va burchak tezligining inersiya momenti bilan o'lchanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
