1-ma’ruza I. Kimyoviy reaksiyalar kinetikasi maruza rejasi


Download 237.52 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/4
Sana12.10.2023
Hajmi237.52 Kb.
#1700847
  1   2   3   4


1-MA’RUZA 
I. KIMYOVIY REAKSIYALAR KINETIKASI 
 
Maruza rejasi 
1.1. Rasmiy (formal) kinetika. 
1.2. Kimyoviy reaksiyalarning tezligi. 
1.3. Kimyoviy reaksiyalarning sinflanishi. 
1.4. Oddiy reaksiyalar (mono – va biomolekulyar reaksiyalar). 
Tayanch iboralar va tushunchalar 
Kimyoviy kinetika, rasmiy kinetika, statik sharoitdagi reaksiya, dinamikaviy 
sharoitdagi reaksiya, reaksiya tezligi, tezlik konstantasi, reaksiyalarning 
molekulyarligi, oddiy reaksiyalar, monomolekulyar reaksiyalar, bimolekulyar 
reaksiyalar, murakkab reaksiyalar. 
Adabiyotlar: 1, 3, 4, 5. 
 
1.1. RASMIY (FORMAL) KINETIKA 
Kimyoviy kinetika – kimyoviy reaksiyalarning tezliklari haqidagi 
ta‘limotdir. U kimyoviy reaksiyalarning tezligiga turli omillarning ta‘sirini, ya‘ni 
reaksiyaga kirishuvchi moddalarning tabiatini, ularning konsentratsiyasini
reaksiya berayotgan haroratni, katalizatorning ishtirok etish – etmasligini va 
boshqa bir qancha omillarning ta‘sirini o’rganadi. 
Reaksiya tezligini oshirish va reaksiyaga xalal beradigan qo’shimcha 
reaksiyalarning tezligini kamaytirish sanoatning ishlab chiqarish unumini 
oshirishga, xom ashyodan to’laroq foydalanishga, kam vaqt ichida ko’p mahsulot 
ishlab chiqarishga imkon beradi. 
Ilmiy jihatdan olganda esa kimyoviy reaksiyalar kinetikasini tekshirish 
reaksiyalarning qanday borishini, ya‘ni ularning mexanizmini o’rganishga 
yordam beradi. Bu esa kimyoviy reaksiyalarning yo’nalishi va ularning tezligini 
boshqarishga imkon beradi. Dastlabki vaqtlarda asosiy e‘tibor kimyoviy 


reaksiyalarni sinflarga ajratishga hamda ularning borishini ifodalaydigan 
tenglamalarni topishga qaratilgan. Ammo tekshirishlar oddiy reaksiyalar bilan 
chegaralanib, bunda reaksiyani murakkablashtiradigan omillar hisobga 
olinmagan edi. Reaksiyalarni shu tariqa tekshirish fizikaviy kimyo tarixda 
rasmiy kinetika nomi bilan yuritiladi. Rasmiy kinetikaning rivojlanishida Vant – 
Goff, S. Arrenius, A.V. Rakovskiy va boshqalarning ishlari muhim ahamiyatga 
ega. 

Download 237.52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling