1-ma’ruza kirish. Fermentlar injeneriyasi fani asoslari,uning tarixi va hozirgi kundagi yutuqlari. Re’ja

Aspartam-200, Stevozid-150, Taumatin–saxarozadan 3000, marotaba shirin bo‘lgan mahsulotlardir. Bularning barchasini sintez qiluvchi genlari ichak tayoqchasi (E.coli) bakteriyasiga transformatsiya qilingan va sanoatda foydalanilmoqda. Bunday mikroorganizmlarni sanoat miqyosida ko‘paytirish juda katta samara berishi tabiiy holdir. Ayni vaqtda mamlakatimizda shakar mahsulotiga bo‘lgan talabni qondirishda bu usul juda asqotadi deb hisoblaymiz.
Bundan tashqari mikrobiologik sintez yo‘li bilan olingan oqsil va boshqa ozuqa moddalardan, suniy oziq-ovqat mahsulotlari tayyorlash maqsadida foydalanilganda to‘la qiymatli ozuqa ishlab chiqarishni amalda cheklanmagan hajmda tashkil qilish mumkin.
Fermentlar barcha oqsillar kabi oddiy va murakkab boʻladi. Murakkab Fermentlarning molekulalari ikki komponentdan: oqsil (apoferment) va oqsil boʻlmagan — prostetik guruh komponentidan iborat. Prostetik guruh apofermentdan oson ajraladigan hollarda kofaktor yoki koferment deb ataladi. Uglevodlar, nukleotidlar, turli metallarning ionlari va boshqa birikmalar, vitaminlar hamda ularning hosilalari (vitaminlari kofermentlardan iborat 150 dan ortiq Fermentlar maʼlum) kofermentlar boʻlishi mumkin. Avitaminoz va gipovitaminozlarda koʻpgina ferment tizimining funksiyasi izdan chiqadi, bu butun organizm normal hayot faoliyatining buzilishiga sabab boʻladi.