1 ma`ruza. Kirish. Hayot faоliyati хavfsizligini ta`minlash asоslari

v) Avtotransport avariya vahalokatlari. (shu jumladan, yo'l transport hodisalari)
Ko'rinishi: transporldagi fuqarolarm halok bolishiga,portlash va yong'inlarni
chiqishiga olib keladi. Agarda yuk tashuvchi avtotransportlarda avariya holati sodir
clilganda, turli neft, portlovchi modda yoki zaharlanuvchi moddalaming avariya
sodir etilgan joylarda tarqalishiga hamda ushbu hududdagi aholini nobud
bo'lishiga. zaharlanishiga, bino va inshoatlami buzilishiga olib keladi.
Kelib chiqish sabablari: fuqarolarimizni eng avvalo transport harakat xavfsizligi
qoidalariga rioya qilmasligi, tezlikni oshirishi, spirtli ichimliklar iste'mol qilib,
transport vositalarini boshqarishi, qarama-qarshi yo'llarga chiqib ketishi, texnik
nosoz transportlarni boshqarishi, qolaversa yo'llarning talab darajasida emasligidir.
Asosan sodir etilgan avariya va halokatlarda jabrlanganlarning 70-80 foizi, halokat
sodir etilgandan keyin birinchi 2-3 soat ichida ularga tez tibbiy yordam
ko'rsatilmasligidan nobud bo'lishadi. Transportlarda tibbiy yordam aptechkalaming
yo'qligi. aholini va DAN xodimlarining birinchi tibbiy yordam ko'rsatish choratadbirlarini 
yaxshi bilmasligi ushbu transport turida sodir etilayotgan avariyalarda
ko'plab insonlar nobud bo'lishiga olib kelmoqda. Bu borada DAN boshqarmasi
xodimlarining transpoit texnik ko'rigini o'tkazish vaqtida ushbu yo'nalishdagi
masalalarga ahamiyat bermasligi, qolaversa turli davlat transport boshqarma
boshliqlarining e'tiborsizligidir. Ushbu turdagi FV lar yil sayin ortib bormoqda,
achinarlisi ham shundaki, begunoh fuqarolarimiz bevaqt olamdan ko'z
yummoqdalar.
Oldini olish bo'yicha chora-tadbirlar: rejaviy-profilaktik ko'rik va texnik ta'mirlash
ishlarining o‗z vaqtida o'tkazilishi, lexnik nosoz transport vositasidan 
foydalanmaslik. barcha turdagi yo'l harakati qoidalariga rtoya qilish. DAN
xodimlarining, haydovchilarning qolaversa aholining birinchi tibbiy yordam
ko'rsatish bo'yicha bilim va malakalarini oshirish, yo‗l tarmoqlarini me'yoriy talab

---

darajasida saqlash, shaharlarda ko'p sathli yo'llardan, piyodalarning yerosti
yo'laklaridan samaraliroq foydalanish va h.k.
Himoyasi: O'zbekiston Respublikasi favqulodda vaziyallarda ularning olidini olish
va harakat qilish davlat tizimi to'g'risida VM ning 23.12.97 y. dagi 558-sonli
qaroriga muvofiq Davlat avtomobil nazorati organiga «Yo‗l transport xavfsizligini 
la'minlash xizmaliga rahbarlik qilish» vazifasi yuklariladi.