1-Ma`ruza. Mavzu: Metallmaslar. Vodorod. Suv. Reja. Metallmaslarning davriy jadvalda tutgan o`rni. Metallmaslarning umumiy xossalari

Fizik-kimyoviy xossalari. Na va K–kumushsimon-oq metallardir, Na ning zichligi 0,97 g/sm³, K ning zichligi 0,86 g/sm³, juda yumshoq, pichoq bilan oson kesiladi.

Tabiiy Na ²³Na izotopdan, K esa ³⁹K (93,08 %) va ⁴¹K (6,91 %) hamda radioaktiv ⁴⁰K (0,01 %) izotopdan tarkib topgan.

Havoda Na va K tez oksidlanadi, shuning uchun ular kerosin ostida saqlanadi. Ular ko`pchilik metallmaslar–galogenlar, S, P bilan oson reaksiyaga kirishadi. Suv bilan shiddatli reaksiyaga kirishadi. Qizdirilganda H<sub>2</sub> bilan NaH, KH hosil qiladi. Gidridlar suv ta`sirida oson parchalanib, tegishli ishqor bilan vodorodni hosil qiladi: NaH + H₂O = NaOH + H₂↑

Na mo`l kislorodda yondirilganda Na<sub>2</sub>O<sub>2</sub> hosil bo`ladi, u havodagi nam CO₂ bilan reaksiyaga kirishib, kislorod ajratib chiqaradi:

2Na₂O₂ + 2CO₂ = 2Na₂CO₃ + O₂↑