1-маъруза. “Солиқлар ва курсни ўҚитишнинг зарурлиги, мақсади ва вазифалари. Солиқнинг иқтисодий моҳияти ва хусусиятлари. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ Солиқ ТИЗИМИ ВА Солиқ муносабатлари субъектларининг хуқУҚ ва мажбуриятлари (2-соат)

Солиқ тўлашига кўра юридик шахсларни қуйидагича гуруҳларга ажратиш мумкин:
1) умумий тартибда солиқ тўловчи юридик шахслар;
2) айланмадан олинадиган солиқ тўловчи корхоналар;
3) қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқарувчилари;
4) савдо ва умумий овқатланиш корхоналари;
5) лотореялар, толализраторлар ва таваккалчиликка асосланган бошқа ўйинлар ўтказишга ихтисослашган юридик шахслар;
6) тадбиркорлик фаолиятининг айрим турлари билан шуғулланувчи юридик шахслар.
Умумий тартибда солиқ тўловчи юридик шахслар қуйидаги солиқларни тўлайди:
1. Фойда солиғи;
2. Қўшилган қиймат солиғи;
3. Акциз солиғи;
4. Мол-мулк солиғи;
5. Ер солиғи;
6. Ер ости бойликларидан фойдаланганлик учун солиқ;
7. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ;
Махсус режим солиқ тизимига ўтган юридик шахслар қуйидаги солиқларни тўлайди:
1. Айланмадан олинадиган солиқ;
2. Ягона ер солиғи;
3. Қатъий белгиланган солиқ;
4. Қўшилган қиймат солиғи (ихтиёрий);
5. Акциз солиғи (акциз тўланадиган маҳсулотлар ишлаб чиқарганда);
Шунингдек юқоридаги барча юридик шахслар қуйидаги йиғимлар, божлар ва бошқа мажбурий тўловларни ҳам тўлайдилар:
1. Божхона тўловлари (божхона божлари ва йиғимлари, акциз солиғи ва товарларни импорт қилишда қўшилган қиймат солиғи);
2. Давлат божлари;
3. Товарларнинг айрим турлари билан савдо қилиш ҳуқуқи учун йиғимлар;
Жисмоний шахслар тўлайдиган солиқлар ва йиғимлар таркиби қуйидагииардан иборат:
1. Жисмоний шахсларнинг даромадига солинадиган солиқ;
2. Мол-мулк солиғи;
3. Ер солиғи;
4. Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ;
5. Ер ости бойликларидан фойдаланганлик учун солиқ;
6. Божхона тўловлари (божхона божлари ва йиғимлари, товарларни импорт қилишда акциз солиғи ва қўшилган қиймат солиғи);
7. Давлат божи; 
8. Товарларнинг айрим турлари билан чакана савдо қилиш ҳуқуқи учун йиғим;