1-masala: Massasi 10,8 gr bo’lgan metal namunasida alyuminiy moddasining qanday miqdori bor? Yechish

4-masala. Izotop yadrosi 82 ta neytron va 40,58 % protondan iborat. Izotopning nisbiy atom massasini toping?
Yechimi: Atomdagi proton va neytronlar 100 foizni tashkil etadi.
R % + N % = 100 %
N% = 100 % - P%= 100-40,58= 59,42%
Izotop yadrosida 82 ta neytron borligi masala shartidan ma’lum, shundan foydalanib izotop yadrosidagi protonlar sonini aniqlab olamiz. Izotop yadrosining 40,58 % proton tashkil etsa, 59,42 % ni esa neytron tashkil etadi.
40,58 % proton —— 59,42 % neytron
x ta proton —— 82 ta neytron

Izotop yadrosida 56 ta proton borligi ma’lum bo’lsa, uning nisbiy atom massasi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
Ar = P+ N = 56+82 = 138 ya’ni
Kimyoviy jarayonlar energetikasi. Issiqlik effekti. Entalpiyaga oid masalalar yechish
1-masala: CaO va CO₂ larning hosil bo’lish issiqliklari tegishlicha 635,1 kJ va 393,5 kJ gat eng bo’lsa, CaCO₃ ni hosil bo’lish issiqligini hisoblang.
Yechish:
CaCO₃==CaO+CO₂-145,3 kJ
Ca+C+1,5O₂₌CaCO₃+Q
Reaksiya uchun Q topilishi kerak.
Ca+0,5O₂ →CaO+635,1 kJ C+O₂→CO₂+393,5 kJ
Hisoblaymiz: Q=145,3kJ+635,1 kJ+393,5 kJ=1173,9 kJ
Demak, CaCO₃ ning hosil bo’lish issiqligi 1173,9 kJ ga teng.
2-masala:Massasi 100 gr bo’lgan Fe₂O₃ ni Al bilan qaytarilganda 476 kJ issiqlik ajralib chiqdi. Reaksiyaning issiqlik effektini toping?
Yechish: reaksiya tenglamasini yozamiz:
2Al+Fe₂O₃ → Al₂O₃+2Fe+Q
H isoblaymiz: 100gr 476 kJ
160 gr Q
Q = 160 ∙ 476/100= 761,6 kJ
Demak, reaksiyaning issiqlik effekti 761,6 kJ ga teng.
2-masala: 100 l metan yondirilganda qancha issiqlik ajralib chiqadi? Metanning yonish reaksiyasining issiqlik effekti +880 kJ.
Yechish: Bir mol metan (22,4 l) to’liq yonganda 880 kJ issiqlik ajralib chiqadi. 100 l metan yonganda-chi?
100 l ——————— x
CH₄+2O₂ → CO₂+2H₂O + Q
22,4 l ——————— 880 kJ
Hisoblaymiz;
x=_{ } x=3928 kJ
Demak; 100 l metan yonganda 3928 kJ issiqlik chiqadi.