1-masala: Massasi 10,8 gr bo’lgan metal namunasida alyuminiy moddasining qanday miqdori bor? Yechish

5 – masala. Karbonat angidrid 1 litr hajmi 0ºC va 0,1 MPa bosimda 1,94 g massaga ega bo’lsa, uning molyar massasini hisoblang.
Yechish. Berilgan qiymatlarni Mendeleyev – Klapeyron tenglamasida yechish uchun kerakli birliklarda ifodalab (R = 8,31 Dj/(K∙mol) = 8,31 N∙m/(K∙mol); T = 0 ºC = 273 K; P = 0,1 MPa = 10⁵ Pa = 10⁵ N/m²; V= 1 litr = 10^-3 m³) quyidagini olamiz:
M = mRT/(PV) = 1,94 ∙ 8,31 ∙ 273/ 10⁵ ∙ 10^-3 = 44 g/mol
6- masala. quyidagi yadro reaksiyasida 9,44 mg uran reaksiyaga qatnashib 12,04•10¹⁹ ta neytron ajralsa, hosil bo’lgan izotopni aniqlang?
Yechish: 1) Reaksiya tenglamasidan foydalanib, 1 mol urandan necha dona neytron hosil bo’lishini aniqlaymiz;
9,44 mg urandan ——— 12,04•10¹⁹ dona neytron hosil bo’ladi
236 000 mg urandan ——— х dona neytron hosil bo’ladi
х=301000•10¹⁹=30,1•10²³
2) Hosil bo’lgan neytron miqdoridan foydalanib, izotopni aniqlaymiz. bundan
Javob: fermiy 248 izotopi ²⁴⁸Fm
7-masala. Natriy karbonatning 20 % li 500 gr eritmasiga necha gr CaCl_2•6H₂O qo’shilsa natriy karbonatning massa ulushi 12 % ga teng bo’ladi?
Yechish : 1) Reaksiya tenglamasini tuzamiz;
Na₂CO₃ + CaCl₂·6H₂O → CaCO₃ + 2NaCl +6H₂O
106 219 100

2) tenglama tuzamiz;

bunda х = 0,33256 г
m(CaCl₂·6H₂O)=219×0,33256=72,83≈73 г javob: 73 gr
Bilimlar bellashuvida foydalanish uchun masalalar
1. Alyumokaliyli achchiqtosh KAl(SO₄)₂∙12H₂O massasini aniqlang, agar
uning tarkibida a) 2,7 gr alyuminiy; b) 0,06 mol suv; v) 0,1 mol kislorod
atomi bo’lsa..

1. 
   Xlor suvni zararsizlantirish uchun ishlatiladi. 1l suvga 0,002 mg xlor
   

ishlatilsa, 500 gr suvni xlorlash uchun kerak bo’ladigan xlor massasini
hisoblang?

2. 
   Qalaqonsimon bez tarkibida yodning massa ulushi qalqonsimon bezning 0,044 % iga teng, Qalqonsimon bezning massasi esa 40 gr; buqoq tarkibida yodning massasini aniqlang.
   
3. 
   Odam qonini klinik analiz qilish shuni ko’rsatadiki uning 100 ml da 16 mg
   

kaliy ioni va 0,97 mg kalsiy ioni mavjud.Agar odam tanasida o’rtacha 5,6 l
qon bo’lsa, katta odamning qonida qancha kaliy va kalsiy ioni mavjud.

4. 
   Odamm organizmining to’qimalarida o’rtacha 65 % kislorod, 18 % uglerod va 10 % vodorod (massa jihatdan) bor.Bizning organizmimizda bu element atomlaridan qaysi biri ko’proq.....
   
5. 
   8,96 l ozon atomlariga teng bo’lgan kislorod atomi saqlagan sulfat kislotaning miqdorini aniqlang.
   
6. 
   8,96 l (n.sh) da fosfinga qancha l (n.sh.da) ammiak qo’shilganda aralashmadagi elektronlar soni Avogadro sonidan 25 marta ko’p bo’ladi.
   

8. Uch valentli element oksidi tarkibida kislorodning massa ulushi 0,316 ni
tashkil etasa elementning nisbiy atom massassini toping.

9. 
   Bir tajribada 40 gr vododrod yonishidan 360 gr suv olindi.Boshqa tajribada esa 40 gr suvni parchalab 4,44 gr vododrod olinadi.Bu tajribalar natijasi tarkibning doimiylik qonuniga bo’sunadimi?
   
10. 
    Kimyoviy analizda aniqlanishicha selitraning 30 % ini azot tashkil
    

etadi.Selitra tarkibidagi ammoniy nitratning massa ulushini aniqlang..