1-машғ. 1сл. Вирусларни экспериментал юқтириш а Вирусология лабораториясининг қисқача тузилиши
Ғўза баргини буралиши (скручивание листьев хлопчатника)
Download 1.97 Mb.
|
1 Вирусларни экспериментал юқтириш усуллари Уларни ўзига хослиги
4. Ғўза баргини буралиши (скручивание листьев хлопчатника)5. Булғор қалампири ва томатдаги симптомлар(мозаика)6. Бақлажон ва дуккакли ўсимликлардаги мозаика симптомлари7.Ўсимлик вируслари ҳосил қилган маҳаллий некротик жароҳатлар: а- Nicotina glutinosa ўсимлиги баргидаги тамаки мозаикаси вируси; б- N.glutinosa даги помидор мозаикаси вирусининг аломати (некроз); в- помидор паканалиги вирусининг аломатлари (вирус кустистой карликовости томатов) Nicotina glutinosa. г- доирасимон доғланиш вирусининг (вирус кольцевой пятнистости) на Nicotina tobacum ўсимлигидаги аломатлари. (1 )Агол, В.И.,1971
1. е)`Вирус билан касалланган ўсимликлардаги симптомларни белгилашда ишлатиладиган шартли белгилар
2.Томат ўсимлинини касаллантирувчи вирусларининг индикатор-ўсимликлардаги реакцияси 3.Вируслар томонидан қўзғатиладиган инфекцион жараён босқичларининг схемаси (1) 1 — “биттадан портлатиш” усулида олинган вирус кўпайиши эгри чизиғи; 2 —вирусни ҳужайра ичида кўпайиши. Ордината ўқида инфекцион даврнинг ўтиш вақти, минутларда; Абсица ўқида ҳосил бўлган бляшкалар (юқумли марказлар) сони 1.ё)Фитовирусларни юқтириш усуллари 1.Ҳашаротлар ёрдамида вирусларни ўсимликга юқиши; 2Пайвандлаш. 3. Зарпечаклар ёрдамида 4.Механик усулда ёрдамида амалга оширилади 1.Ҳашаротлар(ҳайвонлар, ўсимликлар уруғи) ёрдамида вирусларни ўсимликга юқиши; В - бактериялар (Bacterium); Fu - замбуруғлар (Fungi); I - умуртқасиз ҳайвонлар (Invertebrate); М - микоплазма (Mycoplasma); S - уруғлик ўсимликлар (Seed plant); V - умуртқали ҳайвонлар (Vertebrate); Вирус ташувчилар типларининг символлари: Аl - оқ қанотлар (Aleyrodidae); Ар - ширалар (Aphididae ); Сl - қўнғизлар (Со1еорtera); Di - пашшалар, чивинлар (Diptera); Ne - нематодлар (Nematoda); Рs - псиллидлар (Psyllidae); . ё 1.Вирус билан касалланган томат ўсимлигида вирусларни 1 - 25 кун мобайнида тарқалиши Тамаки мозаикаси вирусини ёш томат(L.esculentum) ўсимлиги тупи бўйлаб тарқалиши. Расм тепасидаги рақамлар тажриба қилинган кунларни кўрсатади (Боуден бўйича) 2.Касалланиш типлари 1)Биринчи тип иммунлик ҳолати. Ғўза ўсимлигига арпа мозаикаси вируси ёки жўхори пакана мозаикаси вирусларини юқтирилса, ғўза бу вируслар билан касалланмайди, яъни ғўза ўсимлиги бу вирусларга чидамли - иммундир . 2)Аммо юқорида келтирилган вируслар билан арпа ёки жўхори касаллантирилса (ўзига мос специфик ўсимликга), уларда чизиқли мозаика аломатлари 12—14 кунлардан сўнг ҳосил бўлади. Бу ҳолда ҳосил бўлган симптомларни тизимли касалланиш дейилади. (расм –томат, қалампир, жўхори, табак-глутиноза некрозлар). 3)Агар худди шу вирусларни шўра ўсимлигини маълум навига юқтирилса, 10—12 кунлардан сўнг касаллантирилган баргда диаметри 2 – 3 мм катталикдаги сариқ доғлар - некрозлар ҳосил бўлади. Бу хилдаги касалланиш ўсимликнинг ўта сезгирлигига мисол бўлаолади. (расм- шўра некрозлар). 4)Толерантлик ҳолатига мисол қилиб картошканинг X-вируси билан помидор ўсимлигини касалланишини, яъни вирус зарралари картошка ўсимлигида бўлса ҳам кўзга яққол ташланадиган аломат, биринчидан сезилмайди ва иккинчидан бу вируснинг зарари ўсимлик ҳосилдорлигига унча сезиларли таъсир кўрсатмаслиги мумкин.(яширин симптомлар) Download 1.97 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling