1-Mavzu bilim inson manaviy kamoloti omili

12-mavzu Yahudiylik dininig xususiyatlari
Yahudiylik dininig paydo bolishi Muqaddas kitoblari Mazhablari Ibodatlari Bayramlari

Yahudiylikning paydo bo`lishi Yahudiylik mil. avv yillar oxirida Falastinda vujudga kelgan.Yahudiy xalqiga nisbatan Yevrey zamonaviy adabiyotlarda yahudiy atamasi qollaniladi.

Payg ambarlari Muso alayhissalomga Tavrot Sino tog ida vahiy qilingan bo`lib Ilmiy va amaliy hukmlarni o`zida mujassamlashtirgan.

Muqaddas kitoblari Yahudiylikning muqaddas kitobi Tanah (yozilgan diniy adabiyotlar) Talmud (og zaki diniy adabiyot)

Tavrot,,To ra Tavrot – qonun, shariat, amr, dars kabi ma nolarini anglatadi. Muso alayhissalomga nozil qilingan.Hozirgi matni mil. avv yillarda yuzaga kelgan hisoblanadi. Tavrot 5 (besh) kitobdan tashkil topgan.

Tavrot qismlari 1 Takvin-ibroniycha Bereshit 2 Chiqish(shemot, exodus) 3 Loviy(bayikra, levitisus) 4 Sonlar (Bamidbar, Numbers) 5 Tasniya (Dvarim, Deuteronomium Besh kitobdan tashkil topgan:

Naviim Naviim - paygambarlar haqidagi 21 ta kitob. Bu kitob ikkiga bolinadi. Ilk paygambarlar (Naviim rishonim) Oxirgi paygambarlar (Naviimahoranim) deya tasnif qilinadi.
Yahudiy ruhoniylari – Ravvinlar

Magen David Qirol DOVUDNING muhri sifatida qabul qilingan ikki uchburchakdan iborat Magen David deb nomlanuvchi olti burchakli bir yulduz qabul qilingan.

Ibodatlari Yahudiylar ibodatlarini Sinagoga larda amalga oshirganlar. Sinagoga Quddusdagi ibodatxonaning vayron qilinishidan keyin yahudiylarning ibodat qiladigan uylariga nisbatan shunday nomlangan. Sinagogalarda yahudiylarning ramzi bolgan 7-shoxli shamdon bolgan

Ibodatlari Yahudiylar Yahvega sodiqligini ifodalash uchun bir necha bayramlarni nishonlashadi. Yillik bayramlari orasida eng e tiborlisi Peysax bayramidir.

Mazhablari Yahudiylik mazhablari uch alohida guruhga bolinadi.mil avv II asrda klassik mazhablar Orta asr mazhablari Zamonaviy davr mazhablari

Klassik mazhablar Xristianlikdan oldingi Farziylar Saduqiylar Esseylar Zealotlar

O rta va zamonaviy mazhablar O rta asr mazhablari Rabboniy yahudiylik Qaroiylik Issaviyya Yudganiyava Shazkaniya Zamonaviy mazhablar Ortodoks Reformist Muhofazakor Qayta tuzilishga ega Somiriylar

Yahudiy marosimlari va bayramlari. Yahudiylar ozlarining Yahvega nisbatan sodiq ekanliklarini isbotlash uchun bir necha rasm-rusumlarni ijro etadilar. Ular yillik va kunlik ibodatlardan, bayramlardan, marosimlardan iborat. Yahudiylikda koplab diniy marosim va bayramlar bolsada ular ahamiyati jihatidan bir-biridan farq qiladi. Bu bayramlar 353, 354 yoki 355 kunni tashkil etadigan 12 oydan iborat mil.avv 3761-yilda dunyo yaratilgandan boshlanadigan yahudiylik yil hisobiga qatiy rioya qilgan holda otkaziladi. Yahudiylarda Rosh Ashona, Yom Kipur, Pesax, Shavuot, Sukkot, Simxa Tora, Purim, Xanuka va boshqa shu kabi diniy va milliy bayramlardan iborat.