1-mavzu: elektr zanjirlari va ularni elementlari

Nazorat uchun savollr. 
1.Tеxnologik jarayonlarni qanday kuzatiladiq 
2.Elеktrik usulda o`lchashning boshqa turda o`lchashlardan avfzaligi nimaq
3.Noelеktrik kattaliklarni elеktrik usul bilan o`lchash qandayq 
4.Absalyut xatolik, nisbiy xatolik nimaq 
5.O`lchov asboblarining aniqlik sinfi qandayq 

---

35 
6.Nominal doimiy – dеganda nimani tushinasizq 
7.Bеvosita va bilvosita o`lchash usullarini tushintirib bеringq 
8.O`lchash asboblarining klassifikatsiyasi qandayq 
9.Ishchi o`lchash asbobi nimaq 10.Univеrsal o`lchov asbobi nimaq 
9-MAVZU: UCH FAZALI SISTEMA. 
Reja: 
1. 
Uch fazali elektr yurituvchi kuch (EYUK) ni olish. 
2. 
Manbaa va iste`molchini “yulduzsimon” va “uchburchaksimon” ulanish usullari. 
3. 
Uch fazali sistemani quvvatlari. 
Uch fazali EYUK ni olish. Hozirgi kunda elektr energiya ishlab chiqarish, taqsimlash va 
undan foydalanish uch fazali sistema bo`yicha bajariladi: uch fazali generatorlar, 
transformatorlar, uzatish va taqsimlash tarmoqlari qo`llaniladi. Uch fazali iste`molchilar keng 
qo`llaniladi. 
Uch fazali sistema bir fazali sistemaga nisbatan quyidagi afzallliklarga ega: 
- biron bir ob`ektni elektrlashtirish uchun ranglli metal sarfi oz; 
- uch fazali sistemada ikki hil kuchlanish olish mumkin; 
- uch fazali tok aylanuvchi magnit maydoni hosil qiladi; 
- uch fazali elektr mashinalarini tuzilishi soda, ihcham va arzon. 
Uch fazali simmetrik EYUK bir hil chastota, amplitudega ega bo`lgan va bir birlariga 
nisbatan 120
0
burchakka siljigan uchta EYUK yig`indisidir. 
Uch fazali simmetrik EYUK sistemasi uch fazali generator yordamida olinadi, unda uchta 
mustaqil cho`lg`umlar bo`lib ular bir brilariga nisbatan 120
0
burchak ostida joylashgan. 
Cho`lg`umlar harakatlanganda ularda hosil bo`ladigan EYUKlar: 
t
E
e
m
A

sin

)
120
sin(
0


t
E
e
m
A

)
240
sin(
0


t
E
e
m
A

1-rasm. Uch fazali EYUK ni olish. 
Har bir cho`lg`um o`z iste`molchisi bilan tutashtirilsa uchta mustaqil zanjir hosil bo`ladi. 
Bunday bog`lanishsiz uch fazali sistemada generator va iste`molchi 6ta sim bilan tutashtiriladi. 
Simlarni uch fazali EYUK sistemasi grafigi va uni vector diogrammasi chizmada ko`rsatilgan (2-
rasm). 

---

36 
2-rasm. Uch fazali EYUK sistenasini grafika (a) va uni vector diagrammasi. 
Generator va iste`molchi fazalarini o`zaro tutashtirib bog`langan sistema hosil qilish 
mumkin, natijada tutashtiruvchi simlar soni kamayadi.