1-Мавзу: Etnomadaniyat fanining predmeti, maqsad va vazifalari

Dabboki — Buxoro viloyati Qorako’l tumanidagi qishloq nomi. Tojikcha dabbog — teri ishlovchi, charmgar, dabbogi — terini oshlovchi kosib.
Etimak — Buxoro viloyati Shofirkon tumanidagi qishloq. Etimak (YAtimak) — «etimcha», «etim bola»; «Etimak» (yatimak) degan og’irlik o’lchovi bo’lgan; etim (yatim) so’zining «qashshoq», «batrak» ma’nosi ham bor.
YObi ariq — Buxoro viloyati Konimex tumanidagi qishloq. YObi (yobu) o’zbek xalqi tarkibiga kirgan qadimiy elat, qabila. YObilarning ko’pchiligi asosan Zarafshon vodiysida istiqomat qilgan. YObi qabilasi tomonidan qazilgan ariq YObi arig’i bo’lgan, so’ng qishloqqa ham «YObi ariq» nomi berilgan. Hozirda shu nom bilan ataladi.
Obduzd — Buxoro viloyatidagi ariq. Obduzd — «suv o’g’risi» yoki «O’g’irlangan suv» demakdir. Navbatini kutmasdan o’g’rincha suv oladigan kishi obduzd deyilgan. Ba’zan biron yoriqqa yoki o’pqonga kirib ketib, yana yer yuziga chiqadigan jilg’a suvi ham obduzd deb atalgan.
Oxshix — Buxoro viloyatidagi qishloq nomi. To’g’risi, Oqshix bo’lsa kerak. Turkman urug’laridan biri shix (shiyx) deb atalgan. Bir qancha urug’lar qora, oq, ba’zan ko’k, sariq kabi turlarga bo’linadi. Buxoro viloyatida turkmanlar ko’p. Bu urug’ ba’zan o’zbeklar orasida ham uchraydi. Oqshix so’zi buzilib, Oxshix bo’lib qolgan.
Oqtaqir — Buxoro viloyati Tomdi tumanidagi ovul. Taqir cho’lda qish-bahorda suv to’lib, yozda qaqrab yotadigan, yorilib-yorilib yotadigan yaydoq maydonga aytiladi.
Peshku — Buxoro viloyati Romiton tumanidagi qishloq nomi. Pesh «old», «old tomon», kuy — «ko’cha», «guzar», ya’ni ko’cha tomon degan ma’noni anglatadi. Hozir shu nomli tuman markazi.
Pozagari — Buxoro viloyati G’ijduvon tumanidagi qishloq. Poza tojikcha omochning uchiga kiydiriladigan cho’yan tish, pozagar (pozarez) omoch tishi quyuvchi usta degan ma’noni bildiradi.
Pattachi — ma’nosi ma’lum emas, lekin patta degan o’simlik (buta) bor. Termiz shahri yaqinida (Amudaryo bo’yida) Pattakesar qishlog’i ham bor. Bu qishloq ham ana shu o’simlik nomi bilan atalgan. Sepatta — «uch patta», ayrim mutaxassislarning izohiga ko’ra, «Patta» so’zi ayrim kishilarga beriladigan hujjatlarni ham bildiradi. Shuning uchun bozorda va guzarlarda boj oluvchi odamni «pattachi» deyishgan.
Tallicha — Buxoro viloyati Buxoro tumanidagi qishloq nomi. Tall arabcha so’z bo’lib, «tepalik» degan ma’noni bildiradi. Buxoro viloyatining ko’p joylarida tepalikni tall deyishadi. Tallicha «kichkina tepalik» degan ma’noni bildiradi.
Tarob — Buxoro viloyati hududida joylashgan. Tarixiy manbalarda Torob qishlog’i Buxorodan ham oldin paydo bo’lgan deyiladi. Bu qishloq dastlab Narshaxiyning «Buxoro tarixi»da tilgan olingan. Bu qishloq ahli 1238 yilda Mo’g’ullarga, keyinroq esa mahalliy boylarga, ruhoniylarga qarshi ko’targan qo’zg’olonlari bilan mashhurdir. Torob so’zining etimologiyasi ma’lum emas. , Mahmud Torobiy ham shu qishloqdan chiqqan.