1-mavzu. Fanga kirish. Fanning maqsadi va vazifalari. Akrreditatsiya tushunchasi va akkreditatsiya sohasiga oid me’yoriy xujjatlari
Download 3.32 Mb. Pdf ko'rish
|
opop
|
to‘g‘risidagi NIZOM
Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasining « Muvofiqlikni baholash to‘g‘risida »gi, « Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida »gi qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 19 oktyabrdagi 298-sonli «2020 yilgacha bo‘lgan davrda sifat milliy infratuzilmasini rivojlantirish dasturini tasdiqlash to‘g‘risida»gi qaroriga asosan menejment tizimlarini sertifikatlashtirish tartibini belgilaydi. 1. Ushbu Nizomda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi: ariza beruvchi — menejment tizimlarini sertifikatlashtirishga talabgor bo‘lgan yuridik shaxs; menejment tizimlarini sertifikatlashtirish organi (bundan buyon matnda MTSO deb yuritiladi) — menejment tizimlarini sertifikatlashtirishga doir ishlarni bajarish uchun belgilangan tartibda akkreditatsiya qilingan yuridik shaxs; menejment tizimlarini sertifikatlashtirish (bundan buyon matnda sertifikatlashtirish deb yuritiladi) — menejment tizimlarining belgilangan talablarga muvofiqligini tasdiqlashga oid faoliyat; muvofiqlik sertifikati — sertifikatlashtirilgan menejment tizimlarining belgilangan talablarga muvofiqligini tasdiqlash uchun sertifikatlashtirish tizimi qoidalariga binoan berilgan hujjat. 2. Menejment tizimlarini ishlab chiqish va joriy etish ariza beruvchi tomonidan mustaqil ravishda yoki tegishli malakaga ega bo‘lgan maslahatchini jalb etish orqali amalga oshiriladi. Bunda maslahatchini jalb etish ochiq tanlov asosida amalga oshiriladi. Akkreditatsiya qilinishga talabgor bo‘lgan yuridik shaxslar- Sifat menejmenti nuqtai nazaridan, akkreditatsiya - bu yuridik yoki jismoniy shaxsning muayyan vazifalarni bajarishdagi vakolatlarini uchinchi shaxslar (mustaqil) tomonidan rasmiy tan olish. Akkreditatsiyaning mavjudligi bu shaxs o‘z mijozlariga akkreditatsiya standartlari talablariga muvofiq ushbu vazifalarni bajarilishini kafolatlashi mumkinligini anglatadi. Ushbu ta'rif ba'zi izohlarni talab qiladi. Birinchidan, uchinchi shaxslar tomonidan tan olinishi, bu shaxslarning o‘zlari vakolatli ekanligini anglatadi. Aks holda, akkreditatsiya bekor qilinadi. Ikkinchidan, akkreditatsiya mustaqil bo‘lishi kerak, ya'ni. ushbu uchinchi shaxslar akkreditatsiyadan o‘tgan shaxs va uning mijozlari o‘rtasidagi munosabatlarda qatnashishi yoki ta'sir ko‘rsatishi mumkin emas. Uchinchidan, akkreditatsiyani olish uchun standartlar belgilanishi kerak. Ushbu standartlar akkreditatsiya amalga oshiriladigan faoliyatni va akkreditatsiya qoidalarini o‘z ichiga oladi. Akkreditatsiya ommaviy sanoat ishlab chiqarishining shakllanishi, ishlarni bajarish uchun standartlar va qoidalarning paydo bo‘lishi bilan birga rivojlana boshladi. Zamonaviy ma'noda akkreditatsiyaning birinchi "turlari" 19-asrda paydo bo‘lgan. Baholash va o‘lchash natijalarining yaxlitligini ta'minlash zarurati sanoat sektorida uning rivojlanishiga turtki bo‘ldi. Mahsulotni ishlab chiqaruvchi va iste'molchi o‘rtasidagi ishonchni ta'minlash uchun iste'molchi ham, ishlab chiqaruvchi ham ishonadigan mustaqil uchinchi tomonning ishtiroki talab qilindi. Akkreditatsiya bunday ishonchni ta'minlovchi asosiy vositaga aylandi. Vaqt o‘tishi bilan u yanada kengroq faoliyat turiga ega bo‘ldi va iqtisodiyotning deyarli barcha sohalarida qo‘llanila boshladi. Akkreditatsiyaning asosiy maqsadi bozorning barcha ishtirokchilari: iste'molchilar, ishlab chiqaruvchilar, professional hamjamiyatlar, davlat xizmatlari, ekspertlar va boshqa manfaatdor tomonlarning ishonch darajasini oshirishdir. Akkreditatsiya akkreditatsiya qilingan tashkilot (yoki shaxs) tegishli rivojlanish darajasiga erishganligini anglatadi. U taqdim etayotgan ish va xizmatlar sifatini doimiy ravishda oshiradigan ishonchli mexanizmlarga ega. Asosiy maqsadga qo‘shimcha ravishda, akkreditatsiyaning boshqa, teng darajada muhim maqsadlari ham mavjud. Ularning barchasi, ma'lum darajada, iqtisodiy faoliyat ishtirokchilari o‘rtasidagi ishonch darajasining oshishi bilan bog‘liq. Akkreditatsiya maqsadi: - ish yoki xizmatlar sifatini tashqi baholash. Akkreditatsiya - bu audit jarayoniga o‘xshash jarayon. Ushbu jarayonning natijasi - talabnoma beruvchining belgilangan sifat mezonlariga muvofiqligi (yoki nomuvofiqligi) to‘g‘risidagi xulosa. Agar talabnoma beruvchi sifat mezonlariga javob bersa, u holda unga akkreditatsiya beriladi va uning ishi yoki xizmatlari belgilangan sifat darajasiga javob beradi; - ish yoki xizmatlar sifatini oshirishga intilayotgan tashkilotlar va shaxslarni aniqlash. Har qanday akkreditatsiya akkreditatsiyani olgan (yoki uni olishga intilgan) tashkilotlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va ro‘yxatdan o‘tkazishni anglatadi. Akkreditatsiya maqsadlaridan biri bu faoliyatning eng yaxshi tashkilotlarini tanlash; -xizmatlar va ishlarni yaxshilash. Odatda, akkreditatsiya olish ariza beruvchini keyingi davriy tekshiruvlarini o‘tkazishni o‘z ichiga oladi. Bunday tekshiruvlar arizachini olingan akkreditatsiyani yuritish uchun o‘z ishini yaxshilashga majbur qiladi; -davlat organlarining ishtirokini qisqartirish. Davlat organlari akkreditatsiyaning umumiy qoidalari va talablarini belgilaydi. Vakolatli tashkilotlar akkreditatsiya beradi va talabnoma beruvchilar bilan ishlaydi. Bu xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar munosabatlarida davlatning ishtirokini kamaytirish imkonini beradi; Umuman olganda, akkreditatsiya maqsadlarini ikkita katta guruhga bo‘lish mumkin: xizmatlar yoki taqdim etilayotgan ishlarning sifatini ta'minlash va bozor ishtirokchilari faoliyatini takomillashtirish. Ushbu maqsadlar barcha manfaatdor tomonlar o‘rtasida ishonchni mustahkamlashga yordam beradi. Ammo shuni ta'kidlash kerakki, na akkreditatsiya, na biron bir sifat tizimining mavjudligi ishda nomuvofiqliklar yo‘qligini kafolatlay olmaydi. Ular faqat bunday hodisalar xavfini kamaytirishga yordam beradi. Download 3.32 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|