1-mavzu. Fanga kirish Reja: Dramaturgiya nima? Rejissyorlik qanday kasb

Rejissyorlik qanday kasb.

Tolstoy buyuk xarakterlamigina yaratgan emas, u o‘z romanlarining rejissori ham edi. Uning filmlarida hammani lol qoldiradigan ko‘rinishlar tomoshabinni o‘zining yangiligi bilan hayajonga soladi.

Anna Karenina o‘zini poyezd tagiga tashladi. Buning nimasi ajablanarli? Ajablanarlisi shundaki, u paytlar Rossiyada ko‘pchilik o'quvchilar biron marta ham temir yo‘lni ko‘rmagan edi. Butun Rossiya bo‘yicha yaqindagina Peterburgdan Moskvagacha qurilgan yagona temir yo‘l bor edi. O‘zini poyezd tagiga tashlash - bugungi kunda kosmik raketa dvigatilidan chiqayotgan olovda yonish bilan barobar edi. Olov purkab turuvchi temir iblis qahramonning nozikkina gavdasini o‘z domiga tortdi - «miyasida kinoteatri bolgan» tomoshabin uchun Tolstoy romanlari mana nima edi.

«Anna Karenina»dagi mashhur ot poygasi sahnasi-chi! Ekranda bu пи In m.ui.i I'rlorburgning oliy nasabdagi kishilarining hammasi pnyilo bo lmlil Xiuldi superfilmdagiday ko‘rinib turadi.

O'n minglab kishilni bcvosila ko‘z oldinglzda to‘p o‘qlari ostida qonlariga bo'yalib, bir uyum etgn aylanadigan «Urush va tinchlik»dagi Borodino jangi haqida gapirmasayam bo'ladi. Bularning barchasi iiinydu-chuydalarigacha, favqulodda bir tantaziya va aniqlik bilan portretlarda ko‘rsatilgan. Haqiqiy kinoda haligacha Tolstoy «yo'rig‘idagi kinoteatr»dagi sahnalar bilan tenglashadigan bironta ham Nithua olingani yo‘q.



Tolstoy kino-roman taklif qiladi, Shekspir esa voqeaning yuragini ifodalaydi. Siz bu yurakni qo‘lga olasiz - u esa uch yuz yildan keyin ham tirik. Shekspir pyesani yozadi va keyin artistlami to'plab shunday deydi:

-Bolalar, mana sizga voqea, kelinglar, uni birgalikda spektaklga aylantiraylik. Maydalashib o‘tirmaymiz: sahnaga tayoq tiqib qo‘yamiz, bitta taxtaga «o‘rmon» deb, boshqasiga «qasr» deb yozib qo‘yamiz. Tomoshabinning o‘zi kamini to‘ldirib to‘qisin, o‘zi tasawur qilsin.

Bu narsa Tolstoyga umuman xush kelmaydi. Ammo minglab rejissorlar Shekspiming g‘oyalarini rivovojlantirib, o‘z g‘oyalariga iiylnnlirgunlarida o'lguday baxtiyor bo‘ladilar. Shekspiming energetik mohiyntiga barcha talantli kishilar yopishadilar. Har biri o‘zicha rivojlantiradi. Sluining uchun ham dramaturg ishlaydi: u o‘quvchi uchun emas, balki artist uchun yozadi. Ishning natijasi - spektakl, kinofdm, serial bo'ladi.

Bundan chiqadiki, hamma narsani yozuvchining o‘zi qiladigan nasrga nisbatan drama - yarim tayyor mahsulot ekanda? Unday emas, do'stlarim, drama shunday janrki, u inson xarakteriga juda chuqur kirib borish imkoniyatiga ega (bu haqida biz yana gaplashamiz). Tolstoy buni juda yaxshi bilgan, bunga imoningiz komil bo‘lsin. Daho narsalar mohiyatiga bizdan ko‘ra teranroq kirib boradi. Balki bizga tushunarsiz bolgan nomuvofiqlikning siri aynan shu teranlikdadir?

Shekspir va Tolstoyni yaxshi tushunadigan kishi miyig‘ida kulib qo‘yadi. U tushunadi: Tolstoy - realist, unda hamma narsa xuddi hayotdagiday. Shekspirda esa hammasi poetik kuchaytirilgan. Ular orasida san’atga turlicha nigoh jarligi mavjud.

Har bir dramatik voqeaning o‘z o‘qi bor. Tolstoydagi voqealardan birortasining voqea o‘qiga yaqinlashamiz.

3.