1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

Length () vazifasi satrni uzunlikunligini aniklab borishdan 
iborat 
Select l pad (Surname, 10, D) 
LPad (Name, 10,8), from STUDENT
Where kurs=3 and stipend>0 
Petrov
Petr $$$$$$ 
Pavlov 
Andrey $$$$ 
 Lukin 
Artem $$$$$
8. Select substr (name, 1,1) //‟‟// Surname;
City length (City) from STUDENT
Where krus in (2,3,4) and stipend>0; 
City
A.Petrov 
Kursk
5 
S.Sidorov 
Moskva
6 
…. 
Misol:
Select Surname, Name, Brithday; 
Tochar (birthday, DD MM, YY) 
From STUDENT
Surname
Name
Birthday
Ivanov 
Ivan 
3/11/992 
3.12.92 
Guruxli (agregat) funksiyalar. 
Guruxli funksiyalar jadvaldan yig`ilgan axborotlarni olish uchun 
xizmat qiladi. Bu funksiyalari jadvaldagi satrlar guruxi bilan amal bajarib, 
1 ta natija chiqaradi. Guruxli funksiyalar uchun quyidagi amallarni 
ishlatamiz. 
1. Count- jadvaldagi satrlar sonini aniklab beradi.
2. Sum- kursatilgan maydo kiymatlarini yigindisini xisoblaydi.
3. AVG-tanlab olingan maydon kiymatlarini urta arifmetigini xisoblaydi.
4. MAX (min)-tanlab olingan maydon kiymatlarini eng kattasini 
(kichigini) topib beradi.
Select surovida guruxli funksiyalar maydon nomlari kabi ishlatiladi. 
Maydon nomlari funksiyalar argumentlari sifatida keladi.
Misol:

---

45 
1. 
Exam_marks jadvaldagi select averad (mark) 
2. 
Jadvaldagi satrlar (yoki yozuvlar) sonini xisoblash uchun kuyidagi 
komandadan foydalanamiz. 
Select count (*) 
From EXAMS_MARKS
3. 
Select count (distint subj_ID); from SUBJECT ; 
Select komandasida group by parametr xam ishlashi. Bu paramet bir 
maydon uxshash parametrlari (aniklanayotgan kiymati) buyicha 
guruxlaydi va agregat funksiyalar ishlatilsi, ular shu guruxga buladi.
Misol: Select student_ID 
Max (mark) from exam_marks
Group by student_ID 
Guruxlashni bir nechta maydon buyicha xam bajarish mumkin. 
Select student_ID, subject_ID
Max (mark) 
From exam-marks group vy
Student_ID, subject_ID 
Guruxlar ichidan kerakli yozuvlarni ajratib olish uchun having ishlatiladi. 
Having=where, f-t having guruxlar ichiga tegishli
Select Subj_name, max (hour) 
From SUBJECT; 
Group by Subj_name 
Having max (Hour)>= 34; 
Ba‟zi xollarda natija jadvalidagi ma‟lumotlarni tartiblab talab etiladi. 
Buning uchun Order by parametri ishlashi. Bu parametri kursatilgan
maydon barcha yozuvlarni usib borishi tartibida tartiblab beradi. Order by 
desc yozilsa kamayishi tartibida yoziladi. Order by (ASC) bulsa usish 
tartibida yoziladi.
Misol:
1.