1-mavzu. Fanning maqsadi va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta‟riflar. Ma‟lumotlar bazasiga qo„yiladigan talablar

 
Jadvallarni INNER JOIN operator bilan birlashtirish. 
Agar select operatorida from suzunlik keyin 1 ta jadval emas 2 ta 
jadval ishlatilsa, bunda surovni natija tashkil kiluvchi jadval 1 jadvali xar 
bir satri bilan 2-jadvalni xar bir satriga ulashdan (kombinatsiyadan) 
yaratiladi. Bu amal jadvallarni birlashtirish deyiladi.
Misol: St. jadvaldagi talabalr fan va xar bir talaba uchun shu talabalar 
yashaydigan universitet nomini (UN jadvaldan) chikarish kerak bulsa unda 
buni kuyidagicha bajarimiz.
Select 
STUDENT.Surname, 
UNIVERSITY.Univ_name, 
STUDENT.City
From STUDENT INNER JOIN UNIVERSITY on STUDENT.City = 
UNIVERSITY.City; 
Ma‟lumotlar bazvasi jadvallardan tashkil topadi. Jadvallar aloxida 
fayl ko„rinishida , yoki birorta faylni bo„lagi bo„lishi mumkin. 
Ma‟lumki , SELECT operatori yordamida virtual jadvallar yaratish, ya‟ni 
vaqtinchalik jadvallar yaratish mumkin. Bunday jadvallar vaqtinchalik 
bo„lib, yaratgan foydalanuvchi o„zi undan foydalanishi mumkin. 
Tasavurlar xam vaktinchalik jadvallar bo„lib,ular kup foydalanuvchilvr 
murojat qilishi mumkin va u ma‟lumot bazasidan majburan olib 
tashlanguncha mavjud bo„ladi.
Tasavurlar MB oddiy jadvallariga o„xshash bo„lib, ma‟lumotlar 

---

48 
saqlovchi fizik ob‟ekt xisoblanmaydi. Tasavurlarda ma‟lumotlar 
jadvallardan tanlab olinadi
Tasavurlar foydalanuvchilardan jadvallarni ba‟zi ustunlarini yashirish 
uchun yoki ko„pincha foydalanuvchiga keraui bo„lgan bir nechta jadvaldan 
bitta yaratish kerak bo„ladi. Misol sifatida 3ta jadvaldan tashkil topgan 
oddiy ma‟lumot bazasini qarab chiqamiz. 
Tovarlar ( ID -tovar , nomi, narxi, tavsifi) 
Mijozlar(ID - mijoz, ismi, manzili, telefon) 
Sotish(ID- tovar,soni, mijoz) 
Tashkil qilish nuqtai nazaridan bu ma‟lumot bazasi yomon 
loyixalanmagan. 
Lekin 
ba‟zi 
masalarni 
echishda 
foydalanuvchini(menedjerni) 
mijoz 
va 
tovar 
identifikatorlari 
qiziqtirmaydi. Aniqrog„ini aytganada, unga bitta jadval kerak bo„ladi. 
Masalan bu jadval SOTISH_TAXLILI (tovar, soni,bag„osi, narxi, mijoz). 
Bu jadvalni berilgan uchta jadvaldan quyidagi so„rov yordamida hosil 
qilish mumkin. 
SELECT Tovarlar.Nomi AS Tovar, Sotish.Soni*Tovarlar.Bahosi AS 
Narxi, Mijoz.Ismi || „ .Manzil: „ || Mijoz.Manzil || „ . tel. „ || Mijoz.Telefon 
AS Mijoz FROM Sotish, Tovarlar, Mijozlar WHERE Sotish. ID – mijoz= 
Mijozlar.ID – mijoz AND Sotish.ID- tovar = Tovarlar. ID –tovar; 
Ko„rib chiqilgan so„rov uchta jadvalni birlashtirishidan iborat bo„lib, 
ularga narx va mijoz ustunlarlari qo„shilgandir.Buning natijasida quyidagi 
jadval xosil bo„ladi. 
Agar bu jadval SELECT operatorini natijasi emas , tasavur bo„lganda edi , 
unga oddiy ma‟lumot bazasini oddiy jadvali kabi murojat qilinar edi. Ko„p 
xollarda esa MB uchta jadvaldan iborat ekanligini xisobga olmay , bitta 
tasavur bilan ishlanar edi.
Tasavurlar yaratish uchun CREATE VIEW komandasi ishlatiladi
Uni formati kuyidagicha: