1-мавзу: “глобал иқтисодий ривожланиш” фанининг предмети ва услубиёти ҳамда вазифалари

талаб ва таклифнинг эркин амал кнлишини кафолатловчи хукукий асосларнинг мавжудлиги;

Жа\он мехнат бозорннинг иктисодий талабларига жавоб берадигаи мсъёрда амал килиши ка бир катор шартларнинг мавжуд буи и шини такочо
килади:

жахон мех,иаг бозори it н фрастру кгтурас м нинг мавжудлиги;
иш хаки микдорининг чегараланмаганлмги, уй-жой бозоршшнг мавжудлиги ва бошкалар.

1. 
   rasm. Jahon mehnat bozorining iqtisodiy talablariga javob beruvchi shartlari.
   

Ana shuning uchun ham jahon mehnat bozori va aholini ish bilan band etish siyosatining ob’ekti bo‘lib mehnat munosabatlari va unda jalb etilgan xodimlar bilan bog‘liq keng miqyosli soha xizmat qiladi. Bunga ish haqi muammolari, mehnat sharoitlari, bajarilayotgan ishning hajmi va intensivlik darajasi, korxonalarda ish bilan ta’minlashning barqarorligi, mehnat motivlari, jahon mehnat bozorining egiluvchanligini ta’minlash, ishchi kuchini mehnatga tayyorlash va qayta tayyorlash va boshqalar kiradi.
Ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifga ta’sir qiladigan omil ish haqidir. Ammo ushbu mexanizmdagi har bir o‘zgarish uning tarkibiga kiruvchi boshqa unsurlarning ham darhol o‘zgarishiga olib keladi.
CHunonchi ishchi kuchi miqdorining ortib ketishi ish haqining kamayib ketishiga va o‘z navbatida ish joylari miqdorining nisbiy kamayishiga olib keladi va hakozo. Umuman olganda bu to‘g‘ridagi asosiy ilmiy-uslubiy tasavvurlarni jahon iqtisodiyoti amaliyoti va nazariyasidan bilib olsak bo‘ladi. Hozirgi paytda jahon mehnat bozorining amal qilinishi va nazariy tushunchasiga har xil yondoshuvlar mavjud bo‘lib, ularni o‘rganish mehnat bozori haqidagi dunyoqarashimizni yanada boyitadi.

2. 
   Xalqaro ishchi kuchi migratsiyasining asosiy yo„nalishlari va migrantlarni o„ziga jalb qiluvchi markazlar
   

Geografik yo‘nalishga ko‘ra mintaqalararo va mintaqa ichidagi tashqi aholi migratsiyasi farqlanadi. Mehnat migratsiyasining oqimlarining aniq qaerga harakat qilganligini ko‘rib chiqish maqsadga muvofiqdir.
Ishchi kuchining birinchi ommaviy mintaqalararo ko‘chishi majburiy tarzda bo‘lgan. Bu XVII-XIX asrlardagi qullar savdosining rivojlanishi bilan bog‘liq edi.
SHunday oqim natijasida Afrika aholisi 1650-1850 yillarda 22 foizga qisqardi.
Ishga yollangan mustaqil shaxslar ko‘chishi to‘g‘risida so‘z yuritilganda XIX- XX asrlarda Evropaliklarning okean ortiga chiqib ketishi eng yirik migratsion oqim deb hisoblanadi. XIX asrda qariyb 30 mln. kishi emigratsiya qilgan. XX asr boshidan Birinchi jahon urushigacha Evropadan 19 mln. ga yaqin kishilar chiqib ketgan, 1914-1918 yillarda migratsiya to‘xtalgan, keyinchalik esa qaytadan tiklandi, va 1918-1939 yillarda 9 mln. kishi emigratsiya qildi. Ikkinchi jahon urushi Evropadan okean ortiga aholi migratsiyasining to‘xtalib turishiga sabab bo‘ldi, urush tugagandan so‘ng u tiklanib, so‘ngra susaya boshladi.
Географик йуналишга кура

•