1-mavzu: innovatsion jarayonlar rivojining zamonaviy tendensiyalari. Ta’lim sifatini oshirishda o‘qituvchining innovatsion faoliyati

ECTS – bu yagona Yevropa ta’lim hududini yaratishning ibtidosidir.
ECTS kreditlari. «Kredit» atamasi (ECTS-credit)- sinovdan o‘tdi, ma’lum bir kursni o‘quv yurtida o‘tganligi haqidagi guvohnoma ma’nosini anglatadi. ECTSda «Kredit» - shartli sinov birligi bo‘lib, talabaning o‘quv fanining ma’lum bir qismini o‘tganligi haqidagi ma’lumot beradi. Har bir o‘quv faniga ma’lum miqdordagi kredit birliklari ajratiladi. Kredit birliklari soni, talabalarning mehnat sarfiga mos holda belgilanadi.
Talabaning mehnat sarfi – auditoriya mashg‘ulotlari, mustaqil ishlar va o‘quv rejasida ko‘zda tutilgan boshqa faoliyatlarini o‘z ichiga oladi. Ya’ni ECTS kreditlari faqat auditoriya soatlari bilan chegaralanmasdan, talabalarning to‘la yuklanmasiga tayanadi. Shuning uchun ECTS kreditlarini, talaba mehnat sarfining o‘quv fanlari bo‘yicha shartli - sonli ifodasi deb hisoblash mumkin.
Odatda o‘quv rejasidagi fanlarga ajratiladigan kreditlar soni 3 ga teng, undan ko‘p va kam sonli fanlar ham mavjud.
ECTS da kreditlar yig‘indisi semestrda-30, o‘quv yilida – 60, bakalavriatdagi o‘quv davrida – 240 ni tashkil etadi.
ECTS kreditlari barcha o‘quv fanlariga, ya’ni majburiy va talaba tanlovi asosida fanlarga taqsimlanadi. Ular mazkur fan bo‘yicha kurs loyihalari va ishlarining mavjudligini hisobga olishlari zarur.
O‘quv faniga ajratiladigan kreditlar miqdori, fanning murakkabligiga va o‘zlashtirish darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Ya’ni har qanday murakkab fan ham katta miqdordagi kreditlarga ega bo‘la olmaydi.
Agar murakkab fan bilish va tushunish darajasida o‘zlashtiriladigan bo‘lsa, kam murakkabli o‘quv fani malaka darajasida o‘zlashtirilsa tabiiyki oxirgisiga ko‘proq kreditlar ajratiladi. Shuning uchun turli ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari uchun, bir fanning o‘zi turli o‘quv dasturlariga va unga muvofiq turli mehnat sarfi va kreditlarga ega bo‘lishi mumkin.
ECTS ning xususiyatlari. Zamonaviy o‘qitish texnologiyasi, oliy ta’lim muassasasining jihozlanganligi, professor-o‘qituvchilar tarkibi faqat darajali, yuqori malakali kadrlardan iborat bo‘lishi, o‘qitishning yuqori sifatlari - ECTS uchun dastlabki zaruriy talablar hisoblanadi. O‘quv jarayonini tashkil etishning ushbu tizimi, quyidagi o‘ziga xos xususiyatlarga ega.
O‘quv rejasi bo‘yicha:
Barcha o‘quv fanlari ikki guruhga bo‘linadi - majburiy va talaba tanlovi asosidagi fanlar.

• 
  Bu nisbatan taxminan 1:2 teng qabul qilinadi;
  
• 
  Har bir talaba shaxsiy o‘quv rejasiga ega bo‘ladi;
  
• 
  Asosiy hujjat transkript (transcript of ruords) u ECTS ning unifikatsiyalashgan hujjat bo‘lib, yagona shaklda tuziladi, o‘qitish natijalarini tan olish uchun majburiy hujjat hisoblanadi. Transkriptda, talabaning mazkur davlatda qabul qilinga baholash tizimida ham, ECTS tizimi bo‘yicha ham olgan baholari, olingan ECTS kreditlari bo‘yicha ma’lumotlar keltiriladi.
  
• 
  Har bir semestrda o‘rganiladigan fanlarning soni 3-5 ta bo‘lishi;
  
• 
  Mustaqil ishga ajratilgan soatlar, auditoriya soatlarida ko‘p bo‘lishi;
  
• 
  Kredit o‘zida talabaning o‘quv fanini o‘zlashtirish uchun zarur bo‘lgan barcha mehnat sarflarini mujassamlashtirdi. O‘quv fani uchun ajratilgan kreditlar soni, aksariyat hollarda 3 ga teng bo‘ladi.
  

O‘quv fani dasturining mazmuni (silabus) quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• 
  O‘quv fanning to‘liq nomlanishi va uning o‘quv rejasidagi tartib raqami;
  
• 
  O‘quv fanini o‘rganish maqsadi;
  
• 
  O‘quv fanining qisqacha mazmuni;
  
• 
  Kalendar-mavzuviy reja, mashg‘ulotlar jadvali bilan;
  
• 
  O‘qitish texnologiyasi;
  
• 
  Talabaning mas’uliyati va unga qo‘yilgan talablar;
  
• 
  Talabalar bilimini baholash tartibi va mezonlari;
  
• 
  Asosiy va qo‘shimcha adabiyotlar ro‘yxati
  

O‘qituvchining o‘quv yuklamasini hisoblashda:

• 
  Umumiy mehnat sarfi miqdori (auditoriya sotlari va mustaqil ish) bir o‘quv yilida 750-800 soatni tashkil etishi - e’tiborga olinadi.
  

O‘qitish jarayonining asosini:

• 
  Shaxsga yo‘naltirilgan o‘qitish texnologiyalari;
  
• 
  Talabaning mustaqil ishida, o‘qituvchi maslahatchi sifatida ishtirok etadi;
  
• 
  Talaba o‘quv fanini va o‘qituvchini tanlash huquqiga ega.
  

Har bir talabaga axborot paketi beriladi, u quyidagilarni o‘z ichiga oladi.

• 
  Oliy ta’lim muassasida haqida ma’lumot;
  
• 
  O‘quv rejasi;
  
• 
  O‘quv jarayonining grafigi;
  
• 
  O‘quv fanlarining mazmuni;
  
• 
  Oliy ta’lim muassasada qabul qilingan ta’lim tizimining metodik xususiyatlari haqida ma’lumotlar;
  
• 
  Talabalar bilimini baholash tizimi va baholar shkalasi haqida ma’lumotlar;
  
• 
  Ijtimoiy-maishiy shart-sharoitlarga tegishli ma’lumotlar;
  
• 
  Tarixiy va madaniy sohaga oid ma’lumotlar;
  
• 
  Qo‘shimcha ta’lim xizmatlari to‘g‘risida ma’lumotlar.