1-mаvzu. “Iqtisodiy rivojlаnish nаzаriyalаri” fаn sifаtidа reja: Iqtisodiy oʼsish va iqtisodiy rivojlanish tushunchalari Iqtisodiy oʼsishning turlari

2. Iqtisodiy oʼsishning turlari

2.Iqtisodiy oʼsishning intensiv turi sharoitida mahsulot chiqarish miqyoslarini kengaytirishga ishlab chiqarish omillarini sifat jihatidan takomillashtirish, yanada ilgor ishlab chiqarish vositalarini va yangi texnikani qullash, ishchi kuchi malakasini oshirish, shuningdek mavjud ishlab chiqarish potentsialidan yaxshirots foydalanish yoʼli bilan erishiladi. intensiv yoʼl ishlab chiqarishga jalb etilgan resurslarning har bir birligidan olinadigan samaraning, pirovard mahsulot mitsdorining oʼsishida, mahsulot sifatining oshishida oʼz ifodasini topadi. Bunda mahsulot ishlab chiqarishni ikki xdssa oshirish uchun mavjud korxonaga teng boʼlgan yana bir korxona surishga xojat yuts. Bu natijaga ishlab turgan korxonani rekonstruktsiya qilish va texnika bilan qaytaqurollantirish, mavjud resurslardan yaxshirots foydalanish hisobiga erishish mumkin.

Iqtisodiy rivojlanish nazariyalari fani ijtimoiy fan boʼlib, falsafa, sotsiologiya, psixologiya, хuquq, siyosatshunoslik, tarix kabi ijtimoiy fanlar bilan xam chambarchas bogʼliqdir, ulardan uslubiy va ilmiy ozutsa oladi va ularga xam manba boʼlib xizmat qiladi. Lekin ularning xech biri Iqtisodiy taraqqiyot nazariyalari fanining oʼrnini bosa olmaydi, bu fanning oʼz vazifasi va predmeti bor.
Iqtisodiy rivojlanish nazariyalari fanining predmeti - Iqtisodiy rivojlanishga erishish maqsadida moddiy neʼmatlarni (va xizmatlarni) ishlab chiqarish, tatssimlash, ayirboshlash va isteʼmol qilish jarayonida vujudga keladigan Iqtisodiy munosabatlarni, ijtimoiy xoʼjalikni samarali yuritish qonun- soidalarini oʼrganishdan iborat.
Iqtisodiy rivojlanish nazariyalari fani Iqtisodiy munosabatlarning turli shart-sharoitlarda, zamon va makonda shaklan va mazmunan oʼzgaruvchanligini, ularni ifoda etuvchi ilmiy tushunchalar, qonun-tsoidalarning xam oʼzgarib turishini, ularning doimo harakatda, rivojlanishda bulishini urganadi. Bundan tashtsari, Iqtisodiy taraqqiyot nazariyalarifani turli iqtisodiyvotsea xodisalar va jarayonlarning mazmuni hamda moxiyatini urganibgina solmay, ularning oʼzaro aloqadorligini, bir-biriga taʼsirini xam tahlilqiladi.
Uslubiyat umumilmiy tavsifga ega, lekin har bir fan oʼzining predmetidan kelib chitsib, oʼzining ilmiy bilish usullariga ega boʼladi.
Iqtisodiy rivojlanish nazariyalari fanining oʼziga xos tadtsitsot usullari xam mavjuddir, ulardan eng muhimi ilmiy abstraktsiyadir. iqtisodiyjarayonlarning moxiyati oʼzgarishini oʼrganishda mikroskoplardan, kimyoviy laboratoriyalardan foydalanib bulmaydi, bunda abstraktsiya kuchi ishga solinadi.
Ilmiy abstraktsiya usuli - tahlil paytida xalal berishi mumkin boʼlgan ikkinchi darajali narsalar, votsea-xodisalarni fikrdan chetlashtirib, urganilayotgan jarayonning asl moxiyatiga eʼtiborni saratishdir. Bu usul yordamida urganilayotgan votsea va xodisaning ichki, koʼzga kurinmaydigan moxiyati, uning asl mazmuni bilib olinadi.