1-мавзу. ИҚтисодиёт назарияси фанининг предмети ва билиш усуллари

3-жадвал. Аҳолининг пул харажатлари таркиби
(пул даромадларига нисбатан %)

Йиллар	Аҳолининг пул даромадлари	Шулардан пул харажатлари			Нақд пул қолдиғи
		Истеъмол харажатлари	Мажбурий тўловлар	Банкларга қўйилган пуллар, сотиб олинган қиммат-баҳо қоғозлар ва валюта
2002	100	84,4	7,7	8,8	-1,0
2003	100	78,7	7,8	9,2	4,3
2004	100	76,9	7,8	14,3	1,0

Манба: ЎзР Давлат статистика қўмитаси


Аҳоли гуруҳлари бўйича даромадлар тақсимланиши динамикасини таққослаш истеъмолчи бюджети асосида амалга оширилади. Истеъмолчи бюджетларининг бир қатор турлари мавжуд бўлади: ўртача оила бюджети, юқори даражада таъминланган бюджет, минимал даражада моддий таъминланганлар бюджети, нафақахўрлар ва аҳоли бошқа ижтимоий гуруҳлари бюджети шулар жумласидандир.
Фаровонликнинг энг қуйи чегарасини оила даромадининг шундай чегараси билан белгилаш мумкинки, даромаднинг бундан паст даражасида ишчи кучини такрор ҳосил қилишни таъминлаб бўлмайди. Бу даража моддий таъминланганлик минимуми ёки кун кечириш даражаси (қашшоқликнинг бошланиши) сифатида чиқади.
Бозор иқтисодиёти шароитида ўртача даромад «ўртача синф» деб аталадиган табақалар даромадлари бўйича аниқланади. Бундай гуруҳ истеъмол савати тўпламига уй, автомашина, дала ҳовли, замонавий уй жиҳозлари, сайр қилиш ва болаларини ўқитиш имконияти, қимматли қоғозлар ва зебу зийнат буюмлари киради. Масалан, Ўзбекистонда аҳолининг узоқ муддатли фойдаланиш воситалари билан таъминланганлигини 4-жадвал орқали тасаввур этиш мумкин.