1-Mavzu: Ko‘rishning mutlaq chegaralarini aniqlash, Makonni ko‘rishninng differensial chegaralarini aniqlash. Reja

 “Nutqiy fantaziya” metodikasi uchun bayonnoma 
 

---

37 
Bola hikoyani so'zlab berayotganida, tadqiqotchi yuqoridagi jadvalga, hikoyada 
mezondagi belgilarning namoyon bo’lishiga qarab, mos bailar bilan belgilab 
boradi. 
Rivojlanish darajasi haqida xulosalar. 
10 -bail - juda yuqori 
8-9 bail - yuqori 
4-7 bail - o‘rtacha 
2-3 - quyi 
0-1 ball - j uda past 
13-Mavzu: Sun’iy tushunchalarni shakllantirish. 
 
Bolalarda 
tushunchali 
tafakkur 
xususiyatlarini 
o‘rganish 
uchun 
L.S.Vigotskiy va L.S.Saxarov (1930) metodikasining o‘zgartirilgan usulini 
(L.V.Govorkova) qo’llash mumkin. Bu metodika yordamida bolaning maqsadga 
yo'naltirilgan va ketma-ket harakatlarini bajara olish qobiliyati, bir necha 
yo’nalishda tahlil qila olish qobiliyati aniqlanadi. 
Metodika uchun qo‘zg’atuvchi materialni tayyorlash unchalik qiyin emas (1 
1-ilova). Karton qog'ozdan shakli (2 xil), rangli (qizil va yashil) va kattaligi (4 
variant) bo‘yicha farqlanuvchi 16 ta figura qirqib olinadi. Figuralarning orqasiga 
shartli belgilar, masalan 
≪oks≫, ≪tik≫ va boshqalar yoziladi. 
Tajriba quyidagicha o’tkaziladi: sinaluvchiga bir figurani berib, shunday 
figuralami yig‘ish kerakligi aytiladi. Sinaluvchi har bir olgan figuraning orqasini 
o’zgarib, to‘g‘ri yoki noto'g'ri tanlanganligiga ishonch hosil qiladi. Tadqiqot 
natijalari haqida sun’iy tushunchani shakllantirish uchun zarur tanlash soni 
bo‘yicha hamda <
≪o’rgatish xarakteri, ularni sinaluvchining idrok qilish, 
topshiriqni tog’ri va noto‘g‘ri bajarish reaktsiyasi bo'yicha fikr yuritish mumkin. 
Sinaluvchiga quyidagi ko‘rsatma beriladi: “Har bir figura o’z belgisiga ega. 
Masalan, birinchi figura “oks” deb ataladi. Siz barcha figuralami navbat bilan 
qarab chiqib, ular “ oks” guruhiga kirish kirmasligini aniqlashingiz zarur. Shundan 
so’ng tadqiqotchi sinaluvchi bilan birga bir necha tanlov sinovlarini bajaradi. 
Sinaluvchida sun'iy tushuncha shakllanishi uchun, shunday sinovlardan 
nechtasi kerak bo'lganligiga, tajriba jarayonida qanday xatolarga yo’l qo‘yganiga 
e’tibor berish zarur.