1 Mavzu: Mеhnat gigiyenasi, uning ahamiyati, rivojlanish tarixi. Mеhnat gigiyenasi sohasida Davlat sanitariya nazorati. Oʻquv mashgʻulotining

Ish joyi bilan bog‘liq kasalliklar va shikastlanishlar

( Amerika Qo‘shma Shtatlari)

Jadval 3.1

Kasbiy o‘pka kasalliklari	Pnevmokonioz ( bitsinoz, silikoz, asbestoz, sidiroz, amiloz),o‘pka saratoni, bronxial astma
Mushaklar va suyak shikastlanishi	Orqa va bosh miya, umurtqa pog‘onalarining shikastlanishi
Kasbiy saraton (o‘pkadan tashqari boshqa kasalliklar)	Leykemiya, qovuq, buyrak va jigar saratonlari
Kasbiy og‘ir jarohatlar	Amputatsiyalar, ko‘z zararlanishi, jarohatdan o‘lim
Yurak-qon tomir kasalliklari	Gipertenziya, yurak arteriya tomirlari xastaligi, o‘tkir miokard infarkti
Reproduktiv kasalliklar	Bepushtlik, abort
Neyrotoksik kasalliklar	Periferik neyropatiya, zaharli ensefalit, psixoz, ekstremal shaxsiy o‘zgarishlar
Dermatologikholatlar	Dermatozlar, kuyish, kimyoviy kuyishlar
Psixologik kasalliklar	Nevrozlar, alkogolizm, narkologik kasalliklar

Ish joyidagi barcha jarohatning 25 foizi anjomlarni ko‘tarish va ob’yektlarda harakat jarayonida sodir bo‘ladi. 15-20 foizini ish joyida sirg‘anib ketish va qulashlar keltirib chiqaradi. Etarli yorug‘likni bo‘lmasligi ham salbiy oqibatlarga sabab bo‘ladi. Umuman, bu ikki holat barcha kasbiy jarohatlarni deyarli yarmini tashkil etadi. Bundan tashqari, ko‘rsatkichlar shuni ko‘rsatadiki, qisman jarohatlangan ishchi olti oy ichida ishlashga qaytishi yoki hech qachon ishga qaytmasligi mumkin.

Nazorat savollari

1. 
   Mehnat gigiyenasi fanini maqsad va vazifalari.
   
2. 
   Fanning rivojlanishida hissa qo‘shgan olimlar.
   
3. 
   O‘zbekiston Respublikasida fan rivojlanishiga hissa qo‘shgan olimlar.
   
4. 
   Zararli va xavfli omillar tasnifi.