1-mavzu. Mikroskopning tuzilishi va u bilan ishlash qoidalari. Prokariot hujayrasining tuzilishi. Eukariot hujayraning tuzilishi kerakli jihozlar

2-rasm. Elеktron mikroskopning umumiy ko`rinishi
9. Tubus obеktivi bilan makrovint yordamida bir oz ko`tariladi. So`ngra chap ko`z bilan okulyarga qarab turib preparatlardagi tasvir aniq ko`ringuncha makrovintlar sekin xarakatlantiriladi.

11. Agar ko`rilayotgan jismni bir qismini katta obеktivda (20<sup>x</sup>,40<sup>x</sup>) ko`rish zarur bo`lsa, tubusni ko`tarmasdan turib, revolverni katta obеktiv tomon sekin -asta aylantiriladi. Obеktiv stolga to`g`ri vertikal turish kerak, obеktivning to`g`ri joylashganligini yana sekin chiq etib tovush chiqarib to`xtaganidan xam bilish mumkin. Revolverni katta obеktivga o`tkazilganda predmet oynasidagi jismni tasviri yo`qoladi. Bu vaqtda mikrovintni tasvir aniq ko`ringunga qadar sekin yarim aylanma harakat qilish kerak bo`ladi.

12. Tasvirni aniq ko`rinishini yana diafragma yordamida uni kattaroq ochib yoki yopib ham to`g`rilash kerak bo`ladi.

13. 20^x, 40^x obеktivda kuzatib bo`lgach, revolver yordamida yana kichik (8<sup>x</sup>) sekin-asta o`tkaziladi.

14. Mikroskopning obеktiv qismi toza va mayin paxta tolali mato bilan artiladi.

15. Mikroskopning optik qismlarini qo`l bilan, qog`oz bilan yoki sintetik matolar bilan artish mumkin emas, chunki ular dag`al bo`lib, linzalarni tirnab, ishdan chiqaradi.

16. Ish tugagandan so`ng mikroskopning kichik obеktiviga o`tkazgan holida ichiga chang kirmasligi uchun maxsus qutiga yoki shisha qalpoq tagiga yig`ishtirilib qo`yiladi.

17. Mikroskop bir joydan ikkinchi joyiga ko`chirishda albatta ikki qo`l bilan ushlash zarur. Bir qo`l bilan mikroskopning to`g`ri yoki egilgan tubusni ushlab turuvchi qismini, ikkinchi qo`l bilan mikroskopning ostki qismidan ushlash kerak.

18. Agar mikroskopning biror qismini ishlatish qiyin bo`lsa, kuch ishlatish
yaramaydi. Bu vaqtda o`qituvchi yoki uni biladigan usta yordamida sababini aniqlash kerak bo`ladi.

19. Mikroskopning optik qismini turli shikastlanishlardan, kimyoviy

moddalar (ishqor, kislotalar, eritmalar) tegishidan saqlash kerak.